Nöbetçi Eczaneler
Türkiye’nin Ege kıyılarında sıkça rastlanan, sofralarda hem sağlıklı hem de lezzetli bir sebze olarak yerini koruyan enginar, doğru zamanda ekilmediğinde verim kaybına uğrayabiliyor. Bu nedenle “Enginar tohumu ne zaman ekilir?” sorusu, hem amatör bahçıvanların hem de profesyonel üreticilerin sıkça araştırdığı bir konu haline geldi.
Enginar Tohumu İçin En Uygun Ekim Dönemi
Enginar, ılıman iklimi seven bir bitkidir. Sert donlardan ve aşırı sıcaklardan hoşlanmaz. Bu nedenle ekim zamanı bölgedeki iklim şartlarına göre belirlenmelidir.
Tohumdan üretim yapılacaksa en uygun zaman Şubat ve Mart aylarıdır. Bu aylarda havalar ılımanlaşmaya başlar, toprak sıcaklığı çimlenme için ideal seviyelere gelir.
Eğer dip sürgün veya fide ile dikim yapılacaksa, Ağustos sonu ile Eylül başı arası dönem en uygunudur. Bu dönemde yapılan dikimlerle enginar kışa güçlü kök sistemiyle girer ve ilkbaharda verimli bir şekilde baş verir.
Soğuk bölgelerde ise Mart – Nisan ayları tercih edilir. Çünkü geç don riskine karşı, toprağın tamamen çözülmüş olması gerekir.
Yani kısacası, enginar tohumu ekiminde amaç, bitkinin kök sistemini donlardan önce güçlendirmek ve toprağın sıcaklık dengesini yakalamaktır.
Toprak ve İklim Şartları
Enginar, derin, humuslu ve iyi drene edilmiş toprakları sever. Aşırı killi ya da su tutan topraklarda kök çürümesi yaşanabilir. İdeal toprak pH değeri 6,5 ile 7,5 arasında olmalıdır.
Tohum ekimi yapılmadan önce toprak 20–25 cm derinliğinde sürülmeli, ardından organik gübreyle zenginleştirilmelidir. Toprağın iyi havalanması, tohumun çimlenmesini hızlandırır.
İklim olarak Ege ve Akdeniz bölgeleri, enginar yetiştiriciliği için en uygun alanlardır. Ancak Marmara’nın güney kesimlerinde de başarılı üretimler yapılmaktadır.
Tohum Ekim Yöntemi
Enginar tohumu ekiminde iki temel yöntem bulunur: doğrudan tohum ekimi ve fide yöntemi.
Doğrudan tohum ekimi:
Tohumlar, 1-2 cm derinliğe ve yaklaşık 60-70 cm aralıklarla ekilir. Ekimden önce 24 saat ılık suda bekletilmesi çimlenmeyi hızlandırır.Fide yöntemi:
Şubat ayında viyollere veya küçük saksılara ekilen tohumlar 2-3 hafta içinde çimlenir. Fideler 5-6 yaprak olduğunda tarlaya veya büyük saksılara aktarılır.
Fideler arası mesafe 100 x 100 cm olmalıdır. Bu sayede bitkiler rahatça gelişir, yapraklar birbirine gölge yapmaz ve havalanma sağlanır.
Sulama ve Gübreleme
Enginar düzenli ama ölçülü sulama ister. Aşırı su, özellikle kök bölgesinde çürüme yapabilir. İlk dönemlerde haftada bir, sıcak dönemlerde ise toprak nemine göre 3–4 günde bir sulama yapılmalıdır.
Ekim öncesi taban gübre olarak yanmış çiftlik gübresi kullanılabilir. Bitki gelişimi başladığında azot ağırlıklı gübreler tercih edilir. Hasada yaklaşırken potasyum desteği, baş kalitesini artırır.
Enginarın Gelişim Süreci
Tohum ekiminden sonra yaklaşık 3-4 hafta içinde çimlenme başlar. Fideler uygun büyüklüğe geldiğinde tarlaya aktarılır. İlk baş oluşumu genellikle 7–8 ay sonra görülür.
İlk yıl alınan ürün genellikle deneme niteliğindedir; asıl verim ikinci yılda başlar. Uygun bakım ve iklim koşullarında bir enginar bitkisi 4-5 yıl boyunca verim verebilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Don riski olan bölgelerde ekim zamanı erkene alınmamalıdır.
Aşırı sulama kök çürüklüğüne yol açar.
Yabancı otlarla mücadele önemlidir; enginar kökleri yüzeyde geliştiği için ot ilacı yerine mekanik temizlik yapılmalıdır.
Hasat zamanı, baş yaprakları açılmadan önce olmalıdır. Açan başlar pazarlık değerini kaybeder.
Enginar tohumu ekimi, doğru zamanlama ve uygun toprak koşullarıyla oldukça verimli bir tarımsal faaliyettir. Şubat – Mart döneminde tohum ekimi, Ağustos – Eylül arasında fide dikimi yaparak yıl boyu sağlıklı ve kaliteli ürün almak mümkündür.
Toprağı, iklimi ve zamanı doğru ayarlayan herkes, sofralara lezzet katan bu eşsiz bitkiden yüksek verim elde edebilir. Enginar yalnızca bir sebze değil; doğru yetiştirildiğinde bereketin, sabrın ve emeğin sembolüdür.