Duygu ve Düşüncelerimizi Nasıl Gizleriz? Şeffaflık İllüzyonu Nedir? Şeffaflık ilüzyonu, duygularımızı ve düşüncelerimizi belli etmek istemediğimiz anlarda ortaya çıkan, içsel durumumuzun başkaları tarafından, gerçekte olduğundan çok daha fazla anlaşıldığına dair çoğu insanın yaşadığı bilişsel bir yanılgıdır. Bu yanılgı, başkasının gözü ile kendimize bakarken, kendimiz hakkında başkalarından daha fazla bilgiye sahip olduğumuz gerçeğini, gözden kaçırmamızdan kaynaklanır.üAncak bu fenomeni öğrendikten sonra, bu yanılgıya düştüğümüz anlarıütespit edebilir,üyanılgıya düşmeüsıklığımızı azaltabiliriz.
Şeffaflık İlüzyonuüile hangi durumlarda karşılaşırız?
Bazen düşüncelerimizin ve duygularımızın belli olacağından endişe ederiz. Mesela birini çok çekici buldunuzüve aniden içiniz, onu etkileme arzusu ile dolup taştı!ü Duyguların belli olmasından korkulan böyle anlarda, “şeffaflık ilüzyonu” sahneye çıkar. O sahneye çıktığında, hoşlandığınız kişinin adeta içinizi okuduğuna inanırsınız. Üstelik yaşadığınız içsel sıkıntıya,ügerginliğin yol açtığı sonradan pişmanlık duyacağınız hal ve hareketler de eklenebilir.
Kalabalık Grup Önünde Konuşma
Şeffaflık ilüzyonu’nun en sık görüldüğü durumlardan bir diğeri de kalabalık bir grup önünde konuşma yapılacağı zaman yaşanır. Ziraübirçoğumuz içinüsöz konusuüolan topluluk önünde konuşma korkusuüortayaüçıktığında, hemen arkasından şeffaflık ilüzyonu boy gösterir. Kişi kaygılarının topluluk tarafından fark edildiğine inandığı anda, kaygıları ani bir sıçrayışa geçer ve performansı olumsuz etkilenebilir.
Oysa bilimsel çalışmalar gösteriyor ki, duygularımızın ve düşüncelerimizin başkaları tarafından anlaşılması hiç kolay değildir!
Topluluk önünde konuşma korkusu sırasında ortaya çıkan şeffaflık illüzyonu ile ilgiliüyapılan çalışmada;ükonuşma öncesinde, bir grup konuşmacıya, herkesin konuşma yapmadan önce gergin olduğu ancak bunun başkaları tarafından anlaşılmasının çok zor olduğu konusunda telkinde bulunulmuş. Diğer gruba ise hiçbir telkinde bulunulmamış. Konuşmalar tamamlandığında, telkinde bulunulan grubun çok daha rahat olduğu, konuşma yapmaya başladığında gerginliğinin azaldığı, diğer grupta ise şeffaflık illüzyonunun değişik boyutlarda daha fazla yaşandığıügözlenmiştir.
İllüzyonun verdiği gerginlik
Birçok konuşmacının sözlerine “çok heyecanlı” olduğunu söyleyerek başlaması, şeffaflık illüzyonu yüzünden olabilir.ü Zira konuşmacı, herkesin heyecanını farkında olduğuna inanırsa,übunu gizlemeye çalışmanın hem nafileühem deüyakışıksız kalacağını düşünebilir. Veyahut şeffaflık illüzyonunun verdiği gerginlikten, duygularını itiraf ederek kurtulmak istiyor olabilir.
Bir başka deneyde, deneklere iki çeşit içki tattırılır. İçkilerden birinin tadı çok lezzetli iken diğeri iğrençtir. Denekler duygularını belli etmemeye çalışırlarken, gözlemciler gerçek duyguları ve düşünceleri anlamaya çalışırlar. Sonuçta gözlemciler sınıfta kalır. Yaniühiçbirimiz sandığımız kadar şeffaf değiliz.
Özet;
Yanılgı:üÇok yoğun duygular hissettiğimde, çevremdeki insanlar ne düşündüğümü ve ne hissettiğimi anlar!
Gerçek:üÖznel deneyimleriniz dışarıdan görünmez, başkalarının duygu ve düşüncelerinizi anladıkları yönündeki kanaatiniz abartılıdır.
|
|
|
