Nöbetçi Eczaneler
Doğa severlerin ortak açıklamasında, projeye karşı duruşun yalnızca çevre için değil, insan sağlığı için de hayati olduğuna vurgu yapıldı. Yılda 130 bin ton taş kazılacağı, bunun çok küçük bir bölümünde altın bulunacağı; geriye kalan devasa miktardaki atığın doğaya bırakılacağı belirtildi. Ayrıca her yıl kullanılacak 30 tonu aşkın dinamitin:
Yeraltı su kaynaklarını
Bozcaarmut ve Gedikpınar göletlerini
Tarım ve hayvancılığı
Yerleşim yerlerini
doğrudan tehdit edeceği ifade edildi.
Fay hattı, sit alanı, tabiat parkı… Hepsi tehlike altında
Maden sahasının yalnızca 1 kilometre uzaklıkta yerleşim alanı bulunduğu hatırlatılarak, bölgenin birinci derece arkeolojik sit alanlarına ve diri fay hatlarına yakınlığı dikkat çekti. Ayrıca Küçükelmalı Tabiat Parkı’nın da sadece 6 kilometre mesafede olduğu belirtildi.
“Patlatmalar, toz ve kimyasal kirlilik; Bozcaarmut, Gedikpınar, Güney Kestane, Sulhiye ve Alınca köylerinin yaşam alanlarını doğrudan etkileyecek” denildi.
Temel sorun: Yaşam hakkı
Toplantıya katılan gençler ve köy halkı net konuştu:
“Bozcaarmut yalnızca bir köy değil; emeğin, alın terinin, doğanın adıdır. Bizim tarafımız doğa ve yaşamdır.”
“10 yıl için yok edilecek bin yıllık yaşam”
Sadece 15 kişilik istihdam için doğanın ve geleceğin feda edilmek istendiği hatırlatıldı. Yine bölgede daha önce yaşanan işçi mağduriyetlerine dikkat çekilerek, “ÇED raporu oyunlarına, istihdam masallarına karnımız tok” çağrısı yapıldı.
Endemik bitkiler, markalar ve geçim kaynakları tehdit altında
Bölgede yetişen endemik türlerin yok olacağı, ayrıca:
Pazaryeri’nin bozası ve şerbetçiotu,
İnegöl’ün mobilya sektörü,
gibi marka değerlerinin dahi zarar göreceği vurgulandı.
“Köyümüzü kurtaracağız”
Bozcaarmutlu kadınların kararlılığı dikkat çekiciydi:
“Ben bu köyün geliniyim, bu toprakları savunacağız. Köyümüzü kurtaracağız!”
Bölgenin Jeolojik ve Ekolojik Özellikleri
Bilecik–Pazaryeri hattı, Türkiye’nin en hassas jeolojik kuşaklarından birinin üzerinde yer alıyor.
Yöre Kuzey Anadolu Fay Hattına yakın. Bu nedenle dinamit patlatmaları sadece çevreye değil, yer altı kırıklarında tetikleyici etki yaratabilir.
Bozcaarmut ve çevresi su toplama havzası niteliğinde. Göletler yağmur ve kaynak sularıyla besleniyor.
Altın madenciliğinde ortaya çıkacak asit maden drenajı, göletlerde geri dönüşü olmayan kirliliğe yol açabilir.
Bu durum yalnızca köylüleri değil, Pazaryeri–İnegöl–Bozüyük hattındaki tarımı doğrudan etkileyebilir.
Siyanürlü Altın Ayrıştırmasının Riskleri
Siyanür sulandırılmış bile olsa en tehlikeli kimyasal proseslerden biridir.
Türkiye’de geçmişte yaşanan siyanür faciaları:
Bergama–Ovacık sızıntısı
Gümüşhane–Sütlüce atık barajı çökmesi
Erzincan İliç felaketi (2024)
Bu olaylarda yüzlerce hektar tarım arazisi ve su kaynağı zarar görmüştür.
Bozcaarmut’un göletleri, bu tür bir kazayı kaldırabilecek ekolojik dayanıklılığa sahip değildir.
Köylerin Ekonomik Yapısı Tehlike Altında
Bozcaarmut ve çevre köylerin ekonomik gücü:
Hayvancılık
Meyvecilik
Gölet ve çevresinde ekoturizm
Orman ürünleri
Maden faaliyeti:
Tozlanma nedeniyle arıların yön bulma yeteneğini bozar
Dinamit patlamalarıyla hayvanları strese sokar
Tarım toprağını ağır metal riskine sokar
Göletlerdeki suyu kirleterek balık popülasyonunu yok eder
Yani 15 kişinin istihdamı değil; 5 köyün yaşamı ve ekonomisi tehlikede.
Bölgede Bulunan Arkeolojik Değerler
1 km mesafedeki birinci derece arkeolojik sit alanı, bölgenin binlerce yıllık geçmişe sahip olduğunu gösteriyor.
Patlatmaların yarattığı titreşim:
Tarihi duvarlarda mikro çatlak oluşturabilir
Arkeolojik katmanları kaydırabilir
Hassas kalıntıların doğal yapısını bozabilir
Bu değerlerin kaybı bir daha asla telafi edilemez.
Orman Yapısında Geri Dönüşsüz Tahribat
Bölgedeki ormanlar:
Kızılçam
Meşe
Gölet çevresinde sulak alan bitkileri
Yöreye özgü endemik otsu türler
Dinamit, kazı ve nakliye, orman bütünlüğünü bozarak:
Erozyon riskini artırır
Yaban hayatını dağıtır
Geyik, tilki, karaca gibi türleri yöreden kovar
Ekosistemin yeniden kurulması on yıllar sürer; bazı türler geri gelmez.
Pazaryeri’nin Marka Değerleri Büyük Tehlikede
Pazaryeri denince akla gelen:
Boza
Şerbetçiotu
Pazaryeri fasulyesi
Bu ürünlerin suya bağlı yetişme döngüsü var.
Gölet ve kaynak sularına gelecek en ufak kimyasal etki:
Lezzet profilini bozar
Verimi düşürür
Marka değerini yok eder
İnegöl mobilyasında kullanılan ağaçlar bile bölge ormanlarının sağlığına bağlıdır.
Madenin Konumu Stratejik Olarak Yanlış
Dünya madencilik standartlarına göre:
Yerleşim yerine en az 5 km mesafe
Su kaynaklarına 2–5 km tampon bölge
Sit alanlarına 0 patlatma bölgesi
Fay hatlarına yüksek risk uyarısı
Bozcaarmut projesi bu standartların hiçbirine uymuyor.