Tapu İptali ve Tescil Davası Hakkında

Tapu iptali ve tescil davası, tapu sicilindeki usule ve hukuka aykırı kayıt ve tescil işlemlerini düzeltmeyi amaçlar. Bu işlemler ya yanlış yapılmış ya da artık gerçek durumu yansıtmamaktadır. Bu nedenle, bu tür davalar özellikle taşınmaza ait mülkiyet hakkını ilgilendirir.

Bu dava türünde, tapu sicilinde hatalı veya gerçekle örtüşmeyen tescil işlemleri (yolsuz tescil) iptal edilir ve taşınmazın gerçek sahibi olan malikin adına kaydı sağlanır. Böylece, yolsuz tescil durumu mahkeme tarafından tespit edilir ve hukuki durum ile fiili durum arasındaki bağlantı sağlanarak adalet sağlanır.

Halk arasında bu dava türü genellikle “tapu iptal davası” veya “tapu iptal tescil davası” olarak adlandırılır ve bu terimler aynı anlama gelir. Gerçek hak sahipliği durumuna aykırı tescil yapılan her durumda, tapu iptali ve tescil davası açmak mümkündür. Ancak örneğin kadastro öncesi hak durumu nedeniyle açılacak olan tapu iptali ve tescil davalarında olduğu gibi kimi durumlarda zamanaşımı ya da hak düşürücü süre vb. nedenlerle tapu iptali ve tescil davası açılmasından sonuç alınamaması söz konusu olabilmektedir. Bu nedenle mutlaka alanında uzman bir gayrimenkul avukatı ile çalışılması tavsiye edilmektedir.

Tapu İptali ve Tescil Davası Neden Açılır?

Tapu sicilindeki kayıtların gerçek hak sahibi durumuna uymadığı veya usule aykırı gerçekleştiği durumlar “yolsuz tescil” olarak adlandırılır. Eğer yolsuz tescil sonucunda taşınmaz üzerinde ayni haklar tesis edilmişse, terkin veya tadil işlemleri yapılmışsa veya tapu sicilindeki durum artık geçerli değilse, gerçek sahipleri tapu sicilini düzeltme veya tapu iptal ve tescil davası açma hakkına sahiptir.

Kanun, hangi durumlarda tapu iptali ve tescil davasının açılabileceğini belirtmemiştir, bu nedenle uygulama ve Yargıtay içtihatları bu konuda yol göstericidir. Sıkça karşılaşılan nedenler şunlar olabilir:

• Mirastan mal kaçırma sebebiyle tapu iptal ve tescil davası,
• Vekalet yetkisinin kötüye kullanılması nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,
• Taşınmaz mülkiyetinin zamanaşımı yoluyla kazanılması nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,
• Ölünceye kadar bakma sözleşmesi nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,
• İmar uygulamaları kaynaklı tapu iptal ve tescil davası,
• Hukuki ehliyetsiz kişiler tarafından gerçekleştirilen tescil işlemleri nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,
• Kadastro öncesindeki hak durumuna dayalı tapu iptal ve tescil davası,
• Aile konutuna usule ve yasaya aykırı tescil işlemi nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,
• Tapu sicilindeki yazım hataları veya benzeri basit hataların düzeltilmesi davası.

Bu örnekler sınırlı değildir ve somut olayın özelliklerine göre daha fazla çeşitlendirilebilir. Esas olan, tapu sicilindeki kayıtların gerçek hak sahibi durumuyla uyumsuzluğudur.

Ayrıca, “tapu sicilinin düzeltilmesi davası” (tapu tashih davası), tapu iptali ve tescil davasından ayrı bir kavramdır ve Türk Medeni Kanunu’nun 1027. maddesine dayanır. Bu tür davada tapu sicili hatalarının düzeltilmesi amaçlanır ve genelge ile düzeltilme usul ve esasları belirtilir. Bu durumda, tapu iptali ve tescil davası yerine tapu sicilinin düzeltilmesi davası açmak daha uygun olacaktır.