Skandalın böylesi: Dergahı biraya reklam yüzü yaptılar!

Bir bira firması Türkiye’nin 81 vilayetine ilişkin tarihi ve turistik yerlerini bira kutularına nakşederken Hakkari’nin Şemdinli ilçesine bağlı Bağlar köyünde bulunan ve yüz yıllarca Nakşibendi tarikatının dini yeri olan “Kayme Saray’ına ilişkin fotoğrafı reklam yüzü olarak kullanması reaksiyonlara neden oldu.

“SARAY DEĞİL, DERGAH YAHUT TEKKE”

Olayı iki halde pahalandıran Hakkari Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dinler Tarihi Anabilim Kolu ve Araştırma Vazifelisi Yaşar Kaplan, bunun içki reklamında kullanılmasının, insanların dini hislerini rencide ettiğini söyledi. “Kayme dergahının fotoğrafının yanlış bir anlaşılma üzerine bira kutusunun üzerine nakşedildiğini umuyorum” diyen Kaplan, ”Literatürümüzde bilhassa Hakkari’de Şemdinli Nehri’deki Kayme Sarayı yahut Kelat Sarayı tabirleri kullanılmakta. Bu isim Kültür ve Turizm Vilayet Müdürlüğüne ilişkin bir telaffuz. Kurumun bu yanlışının düzeltilmesi gerekir. Kayme Sarayı bir saray değil, dergah yahut tekkedir. Yani 19. yy sonlarına hakikat 20. yy başlarında Nehri’ye ziyaret gerçekleştiren sofilerin, tasavvuf erbabının konuk edildiği bir yapıdır. Ama Türkiye’de daha çok Kayme Sarayı olarak biliniyor. Ben o denli umuyorum ki bu bira firması bunun dini bir yapı olduğunu bilmeyerek bu reklamı kullanmıştır. O denli umuyorum ki en kısa müddette bu yanlışından döner ve piyasaya sürdüğü biraları geri toplar. Bira firması Hakkari’ye ilişkin kültürel ve turistik yerlerini içeren simgeler kullanırsa sorun olmaz” tabirlerini kullandı.

HALK ORTASINDA KAYME DERGAHI OLARAK BİLİNİYOR

Kayme sarayının tarihî yapısı hakkında da açıklamalarda bulunan Kaplan, ”Halk ortasında Kayme dergahı olarak bilinen yer 1909-1911 tarihleri ortasında yapılan bir yapı. Bu yapının kimin tarafından yaptırıldığı daha net değil. Zira kimileri pir Muhammed Sıddık tarafından yapıldığını söylerken, kimileri da Seyyid Abdulkadir Efendi tarafından yaptırıldığını söylüyor. Her halükarda hangisi tarafından yaptırıldıysa yaptırılsın bu yapı Nehri’ye gelen konukların ağırlandığı bir yapı olarak karşımıza çıkıyor. Zira Irmağı dergahı çok geniş bir alana yayılmıştır. Hem İran’dan hem de Osmanlının değişik bölgelerinden çok sayıda sofi ve derviş orayı ziyarete geliyorlardı. Bunların konuk edilmesi, yemeklerinin verilmesi, barınma iaşe üzere muhtaçlıklarının karşılanması için yapılmış bir yapı. Zati içerisinde büyükçe bir mutfak var. Buraya gelen konuklar hem ağırlanıyor hem de yemekleri veriliyor. Restore de edildi. Hoş bir yapı ortaya çıktı” formunda konuştu.