Nefrotik Sendrom Nedir? Nefrotik Sendrom Belirtileri ve Tedavisi

Böbreklerde yer alan küçük damarlar kanın filtrelenerek atık maddelerin ve fazla suyun idrar yolları ve mesane vasıtasıyla atılmasını sağlarlar. Bu küçük damarlar kanın süzülmesinden sorumlu glomerül adı verilen yapıların bir parçasıdır. Çeşitli nedenlerle glomerül hasarı meydana gelirse protein yapıdaki maddeler süzülmez ve idrara geçebilir. Bu durum nefrotik sendrom olarak isimlendirilir.

Nefrotik Sendrom Nedir?

Nefrotik Sendrom Nedir? Nefrotik sendrom hem yetişkinleri hem de küçük çocukları etkileyebilen ve tedavisi mümkün olan bir sağlık problemidir.
Nefrotik sendrom tek başına bir hastalık değildir. Böbreklerin tam olarak fonksiyon göstermemesinden kaynaklanan bir grup belirti olarak ifade edilebilir. Bu klinik sendromda idrara aşırı düzeyde protein kaçağı meydana gelir. Vücutta çeşitli maddelerin taşınmasından sorumlu albumin adı verilen protein de idrara geçeceği için bu maddenin kan düzeyi normalin altına iner. Bu bulgular dışında hiperlipidemi ve ödem gibi diğer belirtiler de meydana gelebilir. Bu durumların oluşması emboli ya da enfeksiyon hastalığı gibi nedenlerle hasarlanan glomerüllerin geçirgenliğinin artmasına bağlıdır. 
Nefrotik sendrom her yaştan bireyi etkileyebilir. Çocuklarda nefrotik sendrom tablosu geliştiğinde genellikle ilk belirti olarak yüzde ödem ortaya çıkar. 

Nefrotik Sendrom Belirtileri Nelerdir?

Nefrotik sendrom gelişimi sonrasında kişilerde birçok belirti ve bulgu meydana gelebilir:

· Proteinüri olarak ifade edilen idrara yüksek miktarda protein kaçağı oluşması· Kan dolaşımında kolesterol ve trigliserit gibi yağ yapıdaki maddelerin artış göstermesi (hiperlipidemi)· Çeşitli maddelerin kan dolaşımında taşınmasından sorumlu temel protein olan albümin düzeyinin azalması (hipoalbüminemi)· Yüz bölgesi, el ve ayak bileği gibi bölgelerde belirgin ödem oluşmasıBazı nefrotik sendromlu kişilerde bu durumlara ek olarak çeşitli birçok belirti daha tespit edilebilir:· Köpüksü idrar yapma· Vücutta su tutulmasına bağlı olarak kilo artışı· Halsizlik· İştah kaybı

Çocuklarda nefrotik sendrom gelişimi sonrasında enfeksiyon hastalıklarına karşı bir yatkınlık söz konusu olabilir ve bu çocuklar genellikle akranlarına göre daha sık olarak rahatsızlanırlar. Bu durumun sebebi nefrotik sendroma bağlı olarak vücut savunmasında görevli protein yapıdaki maddelerin idrar ile atılması olabilir. Ateş, halsizlik, huzursuzluk ve diğer enfeksiyon hastalığı belirtilerine ek olarak iştah kaybı, idrarda kan görülmesi, ishal, yüksek kan basıncı ve yüksek kolesterol değerleri gibi belirtiler çocuklarda nefrotik sendrom sırasında oluşabilecek semptomlar arasında yer alır. 

Nefrotik Sendrom Nedenleri Nelerdir?

Nefrotik sendrom çocuk yaş grubundaki önemli kronik (uzun süreli) rahatsızlıklar arasında yer alır. 18 yaşın altındaki sağlıklı çocuklarda her sene 100000’de 2-7 oranında tespit edilebilen bu durum erkek çocuklarda kız çocuklarına göre daha sık meydana gelir. Yaşın ilerlemesi ile birlikte cinsiyetler arasındaki bu fark azalır. Genel olarak nefrotik sendromun erkeklerde daha sık oluştuğundan bahsedilebilir.
Üst solunum yolu enfeksiyonları nefrotik sendrom vakalarının neredeyse yarısında tetikleyici faktör olarak tespit edilmiştir. Geri kalan hastalarda ise altta yatan nedenler arasında alerjik reaksiyon, böcek ısırığı, aşılama ya da stres gibi çeşitli faktörler yer alır.
Nefrotik sendroma neden olan durumun direkt ya da dolaylı yoldan böbreği etkilemesine bağlı olarak nefrotik sendrom nedenleri primer (birincil) ya da sekonder (ikincil) olarak sınıflandırılabilir. 
Primer nefrotik sendrom nedenleri sadece böbreği etkileyen rahatsızlıklardır. Fokal segmental glomerüloskleroz (FSGS), membranöz nefropati, minimal değişiklik hastalığı (glomerülonefriti) ve renal ven trombozu, nefrotik sendromunun primer nedenleri arasında yer alır.
Fokal segmental glomerüloskleroz genetik sorunlar ya da çeşitli hastalıklar nedeniyle glomerül yapılarında yaralanmanın meydana gelmesini ifade eder. Membranöz nefropatide ise bu glomerül yapılarında bir kalınlaşma söz konusudur. Bu durumun asıl nedeni tam olarak bilinmese de lupus, hepatit b, sıtma ya da kanser gibi rahatsızlıklar glomerüldeki kalınlaşmadan sorumlu olabilir.
Minimal değişiklik hastalığı, böbreğin filtreleme fonksiyonlarını tam olarak yerine getiremediği ancak mikroskop altında incelendiğinde herhangi bir problemin tespit edilemediği böbrek rahatsızlığıdır. Minimal değişiklik glomerülonefrit nefrotik sendrom nedenleri arasında çocuklarda birinci sırada yer alan patolojidir. Bu minimal değişiklik hastalığının ortaya çıkmasında  bağırsak enfeksiyonu, viral enfeksiyon hastalıkları, alerjik reaksiyonlar, nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar ve diğer bazı ilaçların kullanımı da rol oynayabilir.
Nefrotik sendromun bir diğer primer nedeni olarak kabul edilen renal ven trombozu böbreklerden kanın toplanmasından sorumlu olan venlerin (toplar damarların) kan pıhtısı ile tıkanmasını ifade eder.
Nefrotik sendromunun sekonder nedenleri tüm vücudu etkileyen rahatsızlıklardır. Şeker hastalığı (diyabet), lupus ve amiloidoz, nefrotik sendromun sekonder nedenler arasında yer alır. Diyabet hastalarında yüksek düzeydeki kan şekeri damarların hasarlanmasına neden olur. Otoimmün bir hastalık olan lupusta ise eklemler, böbrek ve diğer çeşitli organlarda bir iltihaplanma söz konusudur. Nadir görülen bir durum olan amiloidoz ise amiloid olarak isimlendirilen proteinin vücudun çeşitli bölgelerinde birikmesi ile karakterizedir. Amiloid birikimi böbreğin filtreleme sisteminde de hasara yol açarak nefrotik sendrom gelişimine neden olabilir.
Çocuklarda nefrotik sendrom primer ya da sekonder sebeplere bağlı olarak meydana gelebilir ancak genellikle altta yatan durum sadece böbreğin etkilendiği primer bir neden olarak tespit edilir. Bazı bebeklerde konjenital nefrotik sendrom adı verilen ve yaşamın ilk 3 ayında ortaya çıkan bir rahatsızlık tespit edilebilir. Bu rahatsızlığın ailesel geçişli bir genetik bozukluk ya da doğumdan kısa süre sonrasında meydana gelen bir enfeksiyon hastalığından kaynaklandığı düşünülür. Bu şekilde etkilenen çocuklarda ilerleyen zamanlarda böbrek nakli gerekli olabilir.

Nefrotik Sendrom Tanısı Nasıldır?

Nefrotik sendroma tanısal yaklaşımın ilk aşamasında hekimler sağlık kuruluşlarına bu sendroma dair şikayetlerle başvuran hastaların tıbbi öyküsünün alınmasını gerçekleştirir. Öykü alımı sırasında kişinin tüm semptomları, kullandığı ilaçlar ve diğer mevcut tıbbi durumları sorgulanır. 

Öykü alımı sonrasında hekimler tarafından yapılan fizik muayenede nefrotik sendroma dair çeşitli belirtilerin varlığı incelenir. Günün erken saatlerinde göz bölgesinde belirgin yüz ödemi ve bu ödemin günün sonuna doğru derinin katlantı yaptığı bölgeler ve eklemlere ilerlemesi, nefrotik sendromlu hastalardaki klasik belirtiler arasındadır. Fizik muayene sırasında hastaların yaklaşık olarak 4’te 1’inde hipertansiyon (kan basıncı yüksekliği) tespit edilebilir. Hipotansiyon (kan basıncı düşüklüğü) tespit edilmesi kişideki vücut sıvısı miktarının normalin altına indiğine işaret ediyor olabilir. 

Fizik muayene ve öykü alımı dışında çeşitli tetkikler nefrotik sendrom tanısı için gerekli olabilir:

İdrar Tetkikleri

İdrar tetkikleri, yüksek miktarda protein kaçağı gibi çeşitli anormalliklerin tespitinde faydalı olabilir. Dipstick yöntemi ile yapılan testlerde nefrotik düzeydeki proteinüri +3 ve +4 gibi ifadeler ile tanımlanır. +3’lük bir sonuç yaklaşık olarak desilitrede 300 mg ve üzerindeki bir protein kaçağına işaret eder. Bu durumda günlük olarak 3 gramlık bir protein kaybı söz konusu olabilir.

Dipstick yöntemi dışında hastadan 24 saatlik idrar örneği de toplanabilir. Bu örneklerde tespit edilen proteinüri miktarının 3 gram ve üzerinde olması nefrotik sendrom tanı kriterleri arasında değerlendirilebilir. Nefrotik sendrom hastalarında idrarda yağ yapıda maddeler de tespit edilebilir. Lipidüri olarak isimlendirilen bu durum glomerüler bir hastalığa işaret edebileceği için dikkatli olunmalıdır.

Kan Testleri

Nefrotik sendromlu hastalarda kan testleri ile kontrol edilen temel parametre albumin düzeyidir. Bu hastalarda tipik olarak serum albumin desilitrede 2.5 gramın altında olarak tespit edilir. Albumin dışında böbreğin etkilenme düzeyine bağlı olarak kreatinin düzeylerinde de bir değişkenlik söz konusu olabilir. Nefrotik sendromlu hastalarda total kolesterol ve trigliserit düzeyleri ise yüksek olarak bulunur.

Ultrasonografi

Ultrasonografi ses dalgalarını kullanarak incelenen yapının görüntülenmesini sağlayan radyolojik tetkiktir. Hekimler bu tetkik ile böbreğin görüntülerini inceleyerek yapısal değişiklikler konusunda fikir edinebilirler.

Böbrek Biyopsisi

Böbrek biyopsisi işleminde bu organdan küçük bir doku örneği alınır. Daha sonrasında incelenmek üzere laboratuvara gönderilen bu örnekte nefrotik sendrom gelişimine neden olabilecek değişikliklerin varlığı araştırılır.

Nefrotik Sendrom Tedavisi Nasıldır?

Nefrotik sendromun tedavi planlaması bu durumun altında yatan nedeni de kapsayacak şekilde gerçekleştirilir. Hekimler tarafından gerekli durumlarda hastanın mevcut tıbbi durumları için kullandığı ilaçlar ya da beslenme alışkanlıkları gibi çeşitli yaşam tarzı uygulamalarında da değişiklik yapılabilir. 
Nefrotik sendromlu çocuk hastalarda genel olarak steroid tedavisi uygulanır. Başlangıçta vücut yüzey alanına göre yüksek dozlarda başlanan steroid tedavisi haftalar içerisinde kademeli olarak azaltılarak sonlandırılır. Steroide dirençli vakalarda ise rituximab etken maddeli immünolojik ilaçlara başvurulabilir. 
Bu ilaçlar dışında tedavide çeşitli tansiyon ilaçları, idrar söktürücüler (diüretikler), kolesterol düzeyini düşürmek için statin grubu ilaçlar ya da kan seyreltici (antikoagülan) ilaçlar da yer alabilir. 
Nefrotik sendromlu hastalarda beslenme tarzında değişiklikler yapmak böbrek hasarının ilerlemesinin önüne geçmek için oldukça önemli olabilir. Hekimlerin ve uzman diyetisyenlerin bilgisi ve önerisi dahilinde yapabileceğiniz çeşitli beslenme tarzı değişiklikleri ile bu rahatsızlığın kontrol altında tutulmasında katkı sağlanabilir. Nefrotik sendrom hastalarının genel olarak tükettikleri protein ve tuz miktarı konusunda dikkatli olmaları önerilir. 
Nefrotik sendrom ve sebzeler arasında da fayda sağlayabilen bir birliktelik söz konusudur. Beyaz et, kuru baklagiller, taze sebze ve meyve, patates, pirinç, tam buğday ürünler ve tuz içermeyen atıştırmalıklar, nefrotik sendrom hastalarının beslenme planı içerisinde yer alabilecek gıdalara örnek teşkil ederler. İşlenmiş peynir ürünleri, yüksek tuz içeriğine sahip etler, konserve yiyecekler, turşu ve tuz oranı yüksek abur cuburlar ise nefrotik sendrom hastalarının uzak durması önerilen gıdalar arasında yer alır. Nefrotik Sendrom Nedir
Nefrotik sendromun seyri altında yatan nedene bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Bazı nefrotik sendrom nedenleri kendiliğinden iyileşme gösterebilirken bazı nedenler ise kötüleşerek diyaliz ya da böbrek nakli gibi tedavi girişimleri gerektiren böbrek yetmezliğine ilerleyebilir. 
Nefrotik sendrom ile ilgili merak ettikleriniz için Grup Florence Nightingale Hastaneleri’nin uzman ekibine danışabilirsiniz. İletişim formunu kullanarak ya da 444 0436 numaralı telefonu arayarak uzman ekibimize ulaşabilirsiniz.

Nefrotik Sendrom Nedir, Nefrotik Sendrom Tedavisi Nasıldır, Nefrotik Sendrom Tanısı Nasıldır, Nefrotik Sendrom Nedenleri Nelerdir, Nefrotik Sendrom Belirtileri Nelerdir

Ne Zaman İyileşeceğini Söyleyen Akıllı Bandaj! Akıllı Bandajın Özellikleri?