Mahkemenin kararı yeni tartışmayı başlattı! Miras bırakmak istemeyenler dikkat

Haber7 / Özel

Eşini trafik kazasında kaybeden bir kadın, Denizli 4. Sulh Hukuk Mahkemesi’ne verdiği dilekçede, eşine ilişkin Apple marka cep telefonunun iCloud hesabındaki fotoğraf, görüntü, ses kayıtları, medya evrakları ile maillere ulaşmak için eşinin terekesinin tespitini, iCloud kimliğinin miras kabul edilerek, hesaba ulaşması için karar verilmesini talep etti ve mahkeme aldığı kararla birinci kez dijital hesapların miras kabul edilmesi tarafında karar verdi.

Pekala Dijital miras nedir ve kimlere bırakılabilir? Dijital hesaplarını miras bırakmak istemeyenler ne yapmalı? Haber7 olarak kamuoyunda epeyce fazla tartışılan kararla ilgili merak edilenleri  Avukat Murat Keçeciler ve Avukat Yeşim Metinoğlu’na sorduk.

Miras hukuku içerisinde kişinin mal varlığının içerisine toplumsal medya ve teknolojik gelişmelerden sonra dâhil olan ögeleri dijital miras diye tanımlamak mümkündür diyen  Avukat Murat Keçeciler “Temelinde hukuken bu türlü bir tarif kelam konusu değil lakin sonuçta telekeye dahil olan ögeler ortasında yer almaktadır. Bununla ilgili olarak şu an da hali hazırda aslında uygar kanunda mirasçılığın ne formda oluşacağı kanunen belirlenmiş durumda. Bu manada duruma nazaran ad-soyad, eş; bunların olmaması durumunda üst soy yahut öteki yasal mirasçılar bunlarında doğal mirasa dahil olmasından ötürü mirasçılık sıfatı oluyor.” dedi.

DİJİTAL MİRAS BIRAKMAK İSTEMEYENLER DİKKAT

Bilhassa toplumsal medya platformlarında vefat halinde hesapların kim tarafından kullanılacağına ait olarak bilgilendirme ve kıymetlendirme yapma hakkını kullanıcılara bıraktığını belirten Keçeciler “Burada da bir mirasçı tayini süreci kelam konusu oluyor. Bununla ilgili olarak bunların hepsi vefata bağlı tasarruflar olduğu için hayatta olduğunuz kelam konusu müddet içerisine bu dijital platformların kimileri vefat durumunda hesabın askıya alınması üzere talepleri de kabul ediliyor. Fakat burada bilgilendirme ve bildirim yapılacak. Sizin vefat ettiğinizden bu kurumların ne formda haberdar olacak. Temelinde düzenlenmesi gereken yeni bir alan yavaş yavaş oluşuyor. Zira siz  şayet bu türlü bir vefat halinde hesapların askıya alınması, kapatılması üzere noktada hareket edildiğini varsayarsanız bu noktada da gerçek bir vefat gerçekleşmeden makûs niyetli şahıslar rakip gördükleri, sevmedikleri insanların hesaplarını da kapatmak için mevt bildirimi vs üzere şeyler yapabilirler.” dedi.

MAHKEMENİN KARARI BİR BİRİNCİ OLDU

“Bugüne kadar temelinde en son Denizli de yaşanan olay öncesine kadar üzerinde bu kadar çok durmuyorlardı. Dava mahkemeye sunuldu telekenin oluşturulması noktasında eşinin vefat ettiğini söyleyen hanımefendi Apple marka cep telefonuna ilişiklin icloud şifrelerini ve buna ek olarak Apple kimliği kullanıldı Gmail temaslı hesabın kendisine aksettirilmesine oradaki hesapta bulunan armağan çekleri vs. olduğunu bunlarla ilişkilin elde ettiği şeylerinde telekeye dahil olması gerekiyor.”

HUKUKÇULARIN BAŞ YORMASI GEREKECEK

“Sulh hukuk mahkemesi bunu kabul etmedi lakin istinaf mahkemesi davacının Apple marka iPhone cep telefonundaki fotoğrafları, ses kayıtlarını onun telekesine dahil olduğunu. Buradaki en büyük tartışma Bitcoin üzere şeyler var sonuçta dijital ortamda para vs olarak bedellendirilen bunların şifreleri ne biçimde elde edildiği, kim elde edecek vs. bunların önemli bir düzenlenmesi ve hukukçuların baş yorması gereken yeni alanlar.”

“Şuan da Türk Uygar Kanunu manasında sizin yasal mirasçılarınız bunun haricinde şayet bir vasiyet yahut mirasçı tayini üzere bir durum kelam konusu olursa bu bireyler mirasçıdır. Facebook vs üzere platformların mirasçı tayinine ait kullanıcının almış olduğu tercihi mahkemeler ve mirasçı tayini olarak kabul edecek mi yoksa etmeyecek mi.? Bunlar şuan meçhul.”

EK YASAL DÜZENLEMEYE MUHTAÇLIK VAR

Bu tarif şimdi Türk Hukukunda yasal düzenlemede yerini bulmamıştır diyen Avukat Yeşim Metinoğlu ise “Miras tarifinden yola çıkarak bakıldığında taşınır, taşınmaz mal varlıkları kişinin vefat ettiği tarihteki terekesiyle tespit edilir. Bölge adliye mahkemesinin verdiği birinci karara bakıldığında daha evvel emsal bir karar yok zira; iCloud hesabına kişinin ölen eşiyle ilgili şifrelere ulaşmak üzere açılmış bir dava lakin dijital datalara bakıldığında Bitcoin teknolojisiyle milletlerarası ve ulusal manada da elektronik ticaret de kullanabiliyorsunuz sanal para uygulamaları daha sonra toplumsal medya hesaplarında da bireylerin hesapları vasıtasıyla toplamış oldukları mal varlıkları bedelleri de var. Dijital dataların bireye bağlı yani özel hayata giren bilgileri de kelam konusu. Hasebiyle biz öz tüzel kıymetlendirmemiz de bu emsal içtihatla birlikte bir yasal düzenleme gereksinimi olduğunu düşünüyoruz. Zira bunun bir dava konusu yapıldığında şahısların eşlerinin ya da isim soyunun üzere yani yasal miras hakkı olan bireylerin tereke tespiti dijital datanın miras hakkı olarak kendilerine tescirini istediklerinde mahkemelerinde dijital bilgilerin kapsamında ve miras hukukunun hakkı olarak evresinin neler olabileceğini belirleyici bir ek yasal düzenleme gereksinimi gerekiyor. Uygar kanunumuz bizim yasal mirasçımız ve terekeyi düzenleyen temel prensipleri kaleme almıştır. İçtihat kapsamında ki yani uygulamayla getirilen bu emsalin yasa nizamında de düzenlenme gereksinimi olduğunu düşünüyoruz.” dedi.

Toplumsal medya ve dijital hesapları kime miras bırakabiliriz sorusuna ise Metinoğlu “Aile hukukunun miras hukuku kısmında kimler yasal mirasçılardır ya da vasiyetname üzere kimlerin mirasçı atayabilirsiniz kısmı gelir. İşin temeline sağ kalan eş, çocuklar üzere ya da onlar bulunmuyorsa alt soy şahıslar üzere mirasçı hakkına sahip kişilerdir  Münasebetiyle şayet kişi vefat etmeden önce vefata bağlı bir tasarrufta vasiyetname üzere bulunmadıysa örneğin; “Benim toplumsal medya hesabımın şu şahsa bırakılması“ diye noterden vefata bağlı tasarrufta bulunmadıysa kişinin mevti halinde tereke açıldığında kim yasal mirasçı hakkına sahipse veraset ilanını alıyoruz.  Yani kişi öldükten sonra sağ kalan eş dörtte bir mirasçı. Üç bölü dördü de öteki çocuklar paylaşıyor. Veraset ilanı noterden ya da sıkıntılıysa sulh hukuk mahkemesinden alıyor. Burada da dijital dataların yasal mirasçı ya da vasiyetname ile kişi ölmeden evvel bir tasarrufta bulunduysa onlara evresi kelam konusu. Yani Türk uygar kanununun ilgili unsurlarında düzenleniyor aslında.” biçiminde karşılık verdi.