Kistik akne, ciltte derin ve iltihaplı sivilceler şeklinde ortaya çıkan ciddi bir akne türüdür. Genellikle yüz, sırt, omuz ve göğüs bölgesinde görülür. Diğer akne türlerinden farklı olarak cildin altında ağrılı kistler oluşur. Bu kistler iltihaplı, büyük, kırmızı ve dokunulduğunda hassas olur.
Kistik akne çoğunlukla ergenlik döneminde ortaya çıksa da, yetişkinlerde, özellikle de kadınlarda hormonal değişimlerle birlikte de sık görülür.
Kistik Akne Neden Olur?
Kistik aknenin başlıca nedenleri şunlardır:
1. Hormonal Dengesizlikler
- Ergenlik, adet dönemi, gebelik, doğum kontrol hapları, menopoz
- Androjen hormonlarının artması, yağ üretimini artırarak kistik akneye neden olabilir.
2. Genetik Faktörler
- Ailede şiddetli akne öyküsü olan kişilerde daha sık görülür.
3. Yoğun Sebum (Yağ) Üretimi
- Ciltteki yağ bezleri fazla çalıştığında gözenekler tıkanabilir.
4. Bakteriyel Enfeksiyonlar
- Özellikle Cutibacterium acnes (eski adıyla Propionibacterium acnes) bakterisi iltihaplanmaya yol açar.
5. Yanlış Cilt Bakımı ve Kozmetik Ürünleri
- Komedojenik ürünler (gözenekleri tıkayan içerikler)
- Aşırı makyaj ve iyi temizlenmeyen cilt
6. Stres
- Kortizol hormonunun artışıyla birlikte akne kötüleşebilir.
Kistik Akne Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kistik akne evde basit yöntemlerle geçmez. Profesyonel bir dermatolojik müdahale gerektirir.
🔹 1. Topikal Tedaviler (Cilde Sürülen)
- Benzoil peroksit: Antibakteriyel etkili
- Retinoidler (tretinoin, adapalen): Hücre yenilenmesini hızlandırır
- Antibiyotik kremler: İltihapla savaşır
🔹 2. Oral (Ağızdan Alınan) Tedaviler
- Antibiyotikler (Tetrasiklin, doksisiklin): Enfeksiyonu kontrol altına alır
- Doğum kontrol hapları: Hormonal dengesizlikleri düzenler (kadınlar için)
- İzotretinoin (Roaccutane): Şiddetli vakalarda kullanılır. Ciddi yan etkileri olabilir, doktor gözetiminde kullanılmalıdır.
🔹 3. Lokal Müdahaleler
- Kist boşaltma: Steril ortamda doktor tarafından yapılır.
- Kortizon enjeksiyonu: Ağrılı ve iltihaplı kistlerin içine uygulanır.
Kistik Akneye Karşı Bitkisel ve Doğal Çözümler
Bu yöntemler tek başına yeterli olmaz, ama destekleyici olarak kullanılabilir:
- Çay ağacı yağı: Antibakteriyel özellik taşır
- Kil maskeleri: Yağı emer ve gözenekleri temizler
- Elma sirkesi tonik: Antiseptik etki sağlar
- Aloe vera jeli: Cildi yatıştırır
Uyarı: Cildinize yeni bir ürün uygulamadan önce mutlaka yama testi yapın. Doğal da olsa alerjik reaksiyon gösterebilir.
Kistik Akne Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Asla sıkmayın: Kistler cilt altında derindir. Sıkmak daha çok iltihaplanmaya ve kalıcı izlere neden olur.
- Temizliğe dikkat edin: Sabah-akşam cildi nazikçe temizleyin.
- Güneş koruyucu kullanın: Güneş ışığı, akne lekelerini daha da kalıcı hale getirebilir.
- Yastık kılıflarını sık değiştirin: Bakteri birikimini önleyin.
Sık Sorulan Sorular
Kistik akne kendiliğinden geçer mi?
Hayır, tedavi edilmezse yıllarca sürebilir ve kalıcı iz bırakabilir.
Kistik akne iz bırakır mı?
Evet. Özellikle derin kistler tedavi edilmezse skar (iz) oluşumu kaçınılmazdır.
Kistik akneye hangi doktor bakar?
Dermatologlar yani cilt hastalıkları uzmanları bu konuda uzmandır.
