Kıkırdak ve Kemik Yaralanması Nedir? Kıkırdak ve Kemik Tedavisi

Kıkırdak ve Kemik Yaralanması Nedir? Kıkırdak ve Kemik Tedavisi. Eklemi oluşturan kemiklerin birbirlerine bakan yüzlerini oluşturan parlak sedefi-beyaz yapıya kıkırdak denir. En önemli görevi yük taşımak olan bu yapılar eklemin kayganlığını da sağlarlar. Eklem kıkırdağı ortalama 2 ila 4 mm kalınlığında kansız, sinirsiz yapıdır. Bu yüzden iyileşme kapasitesi de çok sınırlıdır ve oluşan bir problemin kendi kendine düzelmesi çok güçtür.

Kıkırdak yaralanmaları, trafik kazalarında ve düşmelerde, çarpmalarda olduğu gibi direkt yaralanmalarla veya eklemin diğer problemlerinin bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir.

Bulguları nelerdir?

Belirtiler kıkırdak yaralanmasının ağırlık derecesine göre az veya çok olabilirler. Ortak olan belirti eklemde gelişen şişlik ve ağrıdır. Şikayetler günlük yaşamdaki hareketler veya sporla artar. Ayrıca merdiven inip çıkmak gibi yüklenmenin artığı hareketlerde ağrıda da artış olduğu görülür. İstirahat ağrısı sık görülmez ancak eklem içerisinde serbest kıkırdak parça varsa gece hareket sırasında kilitlenme ve ani ağrıya yol açabilir, şikayetlerin süreklilik göstermesi tedavi gereksimi doğurur.

Tedavi nasıl olmalıdır?

Kıkırdak lezyonlarında önce problemin yeri, derinliği, sınırları çok iyi belirlenmeli ve ondan sonra seçilen yönteme göre tedaviye geçilmelidir. Böyle bir yaralanmayla karşılaşılınca öncelikle istirahat, buz uygulaması yapılmalı, bölge yüksekte tutulmalıdır. Bu tür bir yaralanmada en zor nokta ne kadar yük verileceğine ve nereden sonra cerrahiye gideceğine karar vermektir.

Cerrahi öncesinde denenen alternatif tedavi yöntemleri mevcuttur.

Glukozamin-Kondroitin- Kollejen: Bunlar eklem kıkırdağının temel yapı taşlarındandır. Pek çok araştırıcı ve yayın tarafından eklem ağrılarında oral yolla kullanımı tavsiye edilmektedir. Bu ilaçlar hafif  ödem giderici (antienflamatuar) etki yaparak kullanan hastaların %80’inde ağrının azalmasını sağlar. Yan etkileri ise diğer ilaçlardan (antienflamatuarlar) çok daha azdır. Ancak ağız yolu ile kullanılan bu ilaçların eklem kıkırdağını tamir ettiği ya da harabiyeti azalttığını gösteren tıbbi bir kanıt yoktur. Dolayısıyla bu ilaçların kullanımını destekleyen veya kullanımını sınırlayan kesin veriler mevcut değildir.

Hyaluronik Asit: Eklem sıvısını oluşturan temel madde hyaluronik asittir. Kıkırdak bozukluğunun gelişme evrelerinde eklem sıvısını oluşturan maddelerin yapısı bozulur. Dolayısı ile eklem sıvısının kayganlığı arttırıcı ve şok emilimi özellikleri azalır. Eklem içerisine yapılan hyaluronik asit eklem kayganlığını artırmaya ve yapıyı düzenlemeye yardımcı olur. Uygulanan hastalarda değişen sürelerde ağrıda azalma meydana geldiği ortaya konmuştur.

SİZİN İÇİN: Çarpık Ayak Nedir? Çarpık Ayak Neden Olur? Çarpık Ayak Tedavisi

Kıkırdak yaralanmalarında cerrahi uygulamalar nelerdir?

Kıkırdak lezyonları günlük yaşamı kısıtlayacak oranda ağrıya veya hareket kaybına yol açıyorsa tereddüt edilmeden cerrahi uygulanmalıdır. Pek çok hekim öncelikle ameliyatsız yöntemleri uygular ancak bunlarda başarısız olunması durumunda artroskopik yaklaşımları önerir. Kıkırdak yaralanmalarında Artroskopi; kıkırdaktaki problemleri gözle görebilme, yerini, sınırlarını, boyutlarını, derinliğini belirleyebilme ve hepsinden önemlisi aynı seansta tedaviye geçebilme özelliklerinden dolayı son yıllardaki en önemli ilerlemedir. Artroskopide görülecek lezyonun büyüklüğüne göre cerrahi yöntem açısından karar verilir. Kıkırdak lezyonlarının tedavisinde oluşturulacak kıkırdak yüzeyin tamamen veya tama yakın oranda orijinal kıkırdaktan (hyalin) oluşmasını sağlamak temel hedeftir.

Günümüzde cerrahi tedaviler problemin büyüklüğü ve özelliklerine göre:

Kıkırdak yüzeyinin traşlanması (Kondroplasti):

Yüzeyel ve derin olmayan kıkırdak yaralanmalarında uygulanır. Artroskopi görüntülemesi altında özel motorize el aletleri ile girilen küçük delikten zarar görmüş kıkırdak yüzeyinin üzeri düzeltilerek yüzey düzgünlüğü sağlanır bir tür zımparalama yöntemidir.

Mikrokırık- subkondral delme:

Daha derin yaralanmalarda zarar görmüş kıkırdak dokunun ortadan kalkması ile açığa çıkmış kemik dokusuna küçük delikler açma yöntemine dayanır. Bu yöntemde amaç kıkırdak altındaki kemik dokuya (subkondral) küçük delikler açarak bu deliklerden kan akımını sağlamak ve böylece kan damarı olmayan bölgede kanama yaratılarak oluşacak kan ve pıhtıdan kıkırdak dönüşümü sağlamaktır.

Kıkırdak ve Kemik Yaralanmalarının Evreleri Nelerdir?

Evre 1: Bağlarda kopma olmaz, ancak esneme görülür, bağ çevresinde ödem oluşur. Tedavide hastanın ayağına elastik bandaj sarılır, istirahat etmesi önerilir. Ayak bileğini kalp seviyesinden yukarı kaldırarak 48 saat istirahat verilir.  Buz uygulaması yapılır ve uygulama iki gün süresince iki saatte bir 15 dakika tekrarlanır. 
Evre 2: Bağlar kısmi olarak yırtılır. Muayenede ayak bileğinde gevşeklik tespit edilir. Tedavide yaralanmasının derecesine göre kısmi olarak alçı- atel veya özel ayak bileklikleri kullanılabilir. Bu sayede hastanın ayak bileği hareketsiz bırakılarak  bağların iyileşmesi hızlandırılır. Ödem çözücü ve ağrı kesici ilaçlar verilir. İyileşme süresi 3-6 haftayı bulur.
Evre 3: Bağ kopmuştur. Kopan bağın cerrahi olarak tamir edilmesi ya da başka yerden bağ nakledilmesi gerekir. İyileşme uzun sürer. 

Kıkırdak ve Kemik Yaralanması Nedir, Kıkırdak ve Kemik Tedavisi, kıkırdaklar nasıl yaralanır, kemikler nasıl yaralanır, kıkırdak ve kemik tedavisi ne kadar sürer, bağ kopması neden olur, derin olmayan kıkırdak dokusu yarası, kemik dokusuna delikler açma yöntemi, kan akımını sağlamanın yolları, kemiğin tedavi olma süreci, kıkırdağın tedavi olma süreci