Yanık dereceleri nelerdir? Yanık türleri ve tedavi yöntemleri

Yanık insan yaşamı boyunca en az bir/bir kaç kere başına gelen yaralanma durumudur. Ciddi bir olaydır ve uygun tedavi edilmediği takdirde ölüm veya sekellerle (işlev veya doku bozukluğu) sonlanabilir. Estetik Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Borman "Yanık sonrası oluşan her türlü şekil bozukluğu tamamıyla düzeltilmekte ya da en azından eski durumuna göre çok daha iyi bir hale getirilmektedir." diyor. Peki 1. dereceden ve 2. dereceden yanık nedir? Yanık çeşitleri ve tedavi yöntemleri nelerdir ? Yanık dereceleri nelerdir, Yanık türleri ve tedavi yöntemleri, yanık tedavisi, yanığa ne iyi gelir, yanık nedir, yanık türleri, yanık tedavisi, yanık tedavi, yanık dereceleri, yanık tıbbi müdahale

Yanık türleri ve tedavi yöntemleri, yanık tedavisi, yanığa ne iyi gelir, yanık nedir, yanık türleri, yanık tedavisi, yanık tedavi, yanık dereceleri, yanık tıbbi müdahale

Isı, elektrik, kimyasal maddeler ve radyasyon gibi etkiler sonucunda deride ve diğer derin vücut dokularında meydana gelen hasarlar yanık olarak tanımlanmaktadırlar. Tıbbi olarak da yanık, derinin yüksek ısı ile canlılığını yitirmesidir.

Yanıklar ev ortamında sıcak su, sıcak yağ, sıcak süt veya buhar teması sonucu, sıcak katı maddelerle temas, asit/alkali gibi kimyasal maddelerle temas, elektrik akımı etkisi ya da radyasyon nedeni ile de oluşmaktadır. Isı, elektrik, ışın, sürtünme ve donma sonucu oluşan yanıklar fiziksel, asit ve alkali maddeler ile oluşan yanıklar kimyasaldır.

YANIK DERECELERİ NELERDİR VE ÇEŞİTLERİ

Birinci derece yanıklar (epidermal yanık) yüzeyseldir. Derinin epidermis denilen en üst tabakasını etkilerler. Ödem oluşabilir ve genellikle deride bül dediğimiz su toplanması söz konusu olmaz. Yara kırmızı, kuru ve acı vericidir. Kısa sürede iz bırakmadan iyileşir. Güneş yanıkları bu sınıfa girer .

İkinci derece yanıklar, derinin derin tabakası olan dermisin bir kısmını da etkiler. Daha çok sıcak suyla haşlanma, alevle veya sıcak cisimle temasla oluşan yanıklardır. Doku hasarı 1. Derece yanıklardan fazladır, çok ağrılı, iltihaplanmaya açık yanıklardır. Pansumanlarla 2-3 haftada iyileşir. Kimi zaman cerrahi tedavi yöntemlerine başvurulabilir .

Üçüncü derece yanıklar, derinin tamamını (tüm katmanlarını) etkileyen yanıklardır. Deride ağrı duyusu kaybolmuş yanık bölgenin rengi pembe-kırmızıdan kahverengi ve beyazımsı, sarımsı renge dönmüştür. Kendiliğinden iyileşmezler. Cerrahi müdahale ve iyi bakım gerektiren yaralanmalardır. Enfeksiyon, ödem ihtimali çok yüksektir. İyileşmesi çok uzun sürer ve iz kalır .

YANIK TEDAVİSİ NASIL OLUR?

1. derece yanıklarlarda derinin en üst tabakasında hasarlanma vardır. Güneş yanıkları bu tarz yanıktır. Derinin soğutulması, topikal anestezik ilaçlar nemlendirci ve yağlı kremler tedavide kullanılabilir. Yanık bölgesindeki deri 1-2 hafta içinde yüzeyel olarak dökülür.

2. derece yanıklarda deri üst tabakası tamamen yanmıştır. İyileşme deri alt tabakasındaki yağ bezleri, ter bezleri ve kıl köklerinden hücrelerin çoğalmasıyla oluşur. İyileşmeyi sağlayan deri eklerindeki kayıp miktarına göre 2. derece yanıklar yüzeysel ve derin olarak iki alt sınıfa ayrılır. Yüzeyel 2. derece yanıkta iz kalmaz ancak derin 2. derece yanık iz bırakarak iyileşir. Yanık bölgesindeki su dolu kabarcıklar korunmaya çalışılmalıdır. Uygun pansumanlar ile takip edilir. İyileşme süresi yüzeysel yanıklarda 1 hafta ile 10 gün arasındadır. Derin 2. derece yanıklarda ise iyileşme 2-3 hafta arasındadır.

3. derece yanıklarda deriyi yenileyecek deri ekleri kalmamıştır. İyleşme yanık kenarlarından gelişen deri ile oluşur ve rahatsız edecek yara izi gelişir. Kötü yara iyileşmesini önlemek için yanık bölgesine deri nakli yapılabilir. Küçük alanlar pansumanlarla iz bırakarak iyileşirken büyük alanların iyileşmesi çok zaman alır ve bu süre içinde enfeksiyon gelişirse hayati tehlike oluşabilir. Eklem ve boyun bölgesindeki yanılar eklem ve boyun hareketlerinin kısıtlanmasına neden olabilir. Deri nakli iyileşmeyi hızlandırır ve fonksiyon kaybı gelişmesini önler. Deri nakli yapılan alanlarda iz daha az gelişir.

2. derece ve 3. derece yanıkların tedavisi yanık uzmanı tarafından yapılmalıdır ve kapalı pansumanlar ile takip edilmelidir.

UZMAN İSİM YANITLIYOR: TEDAVİüNASIL YAPILMALIDIR?

Yanık çok kötü sonuçlara yol açan bir yaralanma türüdür. Sonuçları, görsel açıdan oldukça rahatsızlık verici ve fonksiyonel anlamda sakat bırakıcı niteliktedir. Bu bir kader değildir! Kişinin kendi dokuları kullanılarak yanık izleri azaltılabilmekte ve hareket serbestisi sağlanabilmektedir. Yanık sonrası oluşan her türlü şekil bozukluğu tamamıyla düzeltilmekte ya da en azından eski durumuna göre çok daha iyi bir hale getirilmektedir. Bu uzun olabilecek bir süreçtir ve kişilerin topluma kazandırılması için sabırla en erken zamanda plastik cerrahi ameliyatlarına başlanması gerekmektedir. Estetik Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Hüseyin Borman cevapladı.

Yanığa ne iyi gelir?

“Yanık acısına ne iyi gelir?” oldukça merak edilen bir sorudur. Birinci derece yanıklar ve ikinci derece yanıklar, çapları yaklaşık 6 -7 cm’den küçük olduğu müddetçe evde tedavi edilebilir. Aşağıda yanık acısını geçirebilecek ve yanığın mikrop kapmasını engelleyebilecek evde yapılabilen müdahaleler sıralanmaktadır. Yanık türleri ve tedavi yöntemleri, yanık tedavisi, yanığa ne iyi gelir, yanık nedir, yanık türleri, yanık tedavisi, yanık tedavi, yanık dereceleri, yanık tıbbi müdahale

1. Buzlu olmayan soğuk suü

Küçük bir yanık yaşadığınızda yapmanız gereken ilk şey, yaklaşık 20 dakika boyunca yanık alanın üzerine serin su uygulamaktır. Daha sonra yanmış bölgeyi yumuşak sabun ve su ile yıkayabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken şey suyun 0 dereceye yakınlıkta soğuk olmamasıdır. Serin su yeterlidir.

2. Serin kompresler

Yanık bölgesinin üzerine yerleştirilen serin bir kompres veya temiz ıslak bez, ağrıyı ve şişmeyi hafifletmeye yardımcı olur. Serin kompresleri 5-15 dakikalık aralıklarla uygulayabilirsiniz. Aşırı soğuk kompresleri kullanmaya çalışmayın çünkü bu yaklaşım, yanıkları daha fazla tahriş edebilir.

3. Antibiyotikli merhemler

Antibiyotikli merhemler ve kremler enfeksiyonları önlemeye yardımcı olur. Yanıklarınıza antibiyotik içeren ve yanık için satılan özel bir merhem uygulayabilir ve steril kalın olmayan bir bezle örtebilirsiniz. Steril gazlı bezler, bu amaç için oldukça uygun olan pansuman yardımcılarıdır.

4. Aloe vera

Aloe vera, genellikle “yanık bitkisi” olarak lanse edilir. Çalışmalar, aloe veranın birinci ila ikinci derece yanıkların iyileşmesinde etkili olduğuna dair kanıtlar göstermektedir. Aloe veraüanti-enflamatuardır.üDolaşımı teşvik eder ve bakterilerin büyümesini engeller. Bir aloe vera bitkisinin yaprağından alınan saf jeli, doğrudan etkilenen bölgeye uygulayın. Aloe verayı hazır bir ürün olarak,ükozmetik mağazasından satın alırsanız, yüksek oranda aloe vera içerdiğinden emin olun. Katkı maddesi, özellikle renklendirici ve parfüm içeren ürünlerden kaçının.

5. Bal

Balübir anti-enflamatuardır ve doğal olarak antibakteriyel ve antifungaldir. Bu nedenle, eski zamanlardan beri yara ve yanık tedavisinde kullanılmaktadır. Evinizde hiçbir merhem bulamadığınız takdirde etkilenen bölgeye ince bir tabaka saf bal uygulayabilirsiniz.

6. Güneşe maruz kalımı azaltmak

Yanık bakımında özen gösterilmesi gereken en önemli şeylerden biri, yanığı güneş ışığından uzak tutmaktır. Maalesef, yanık iyileşmeye başladığında atlanan ya da önemsenmeyen bu durum, yanık bölgenin daha geç iyileşmesine ya da iyileşirken iz bırakmasına neden olabilir. Dışarı çıkacağınız zaman yanık bölgeyi hava alan hafif bir kumaş ile örtebilirsiniz. Herkes, zaman zamanüfırında, ocakta ya da ütü yaparken elini yakabilir. Bu nedenle “el yanıklarına ne iyi gelir?” sorusu herkes tarafından merak edilen bir konudur. Yanık elinizdeyse, elinize kalın ve tahriş edici bir kumaştan (yünlü) bir eldiven giymek yerine elinize bir bandaj uygulayabilirsiniz.

7. Kabarcıklara dokunmamak

Yanık oluştuktan birkaç saat sonra, cildinizde blister de denen içi su dolu kabarcıklar gözlemleyebilirsiniz. Blisterleri kesinlikle patlatmayın ve onlara dokunmamaya çalışın. Bir blisteri patlatmak enfeksiyona neden olabilir. Yanığınız nedeniyle oluşan kabarcıklar konusunda endişeleriniz varsaübir uzmana danışabilirsiniz.

8. Hafif bir ağrı kesici almak

Hafif yanıklar da bulundukları bölgelere göre ağrı ve acıya neden olabilir. Bu amaçla ibuprofen ya da naproksen etken maddelerini içeren ağrı kesicileri kullanabilirsiniz. Bu tip ağrı kesicileri kullanırken, kullandığınız diğer ilaçlar varsa etkileşim göstermemesine ve günlük dozajına dikkat etmelisiniz.

Güneş yanığına ne iyi gelir?

Denizde vakit geçirilirken, güneşin zararlı saatleri ve maruz kalınan süre dikkate alınmazsa, kolayca güneş yanığı oluşabilir. Bu nedenle, “Deniz yanığına ne iyi gelir?” sorusu özellikle yaz mevsiminde çok merak edilen bir konudur. Güneş yanığının tedavisi de, diğer yanıkların tedavisi gibidir. Güneş yanığınız iyileşene kadar, etkilenen bölgeyi güneşten uzak tutmalısınız ve yanığınıza, serin su, antibakteriyal merhem ya da aleo vera uygulamalısınız. Güneşin altında fazla kalmak, su kaybına da neden olacağı için yeterli miktarda sıvı tükettiğinize emin olmalısınız.

Uzak durulması gereken uygulamalar

Yanığa iyi geldiği düşünülen ama aslında yanıkları tedavi etmek yerine durumlarını daha da kötüleştirebilecek ürünlerden uzak durmalısınız. Aşağıdaki yanıklara iyi geldiği söylenen ama kesinlikle uygulanmaması gereken maddeler sıralanmıştır.

1. Tereyağı

Yanık ilacı olarak tereyağının etkinliğini destekleyen kanıt yoktur. Bunun da ötesinde, yanıklarınızı daha da kötüleştirebilir. Tereyağı ısıyı korur ve ayrıca yanmış cildi enfekte edebilecek zararlı bakterileri barındırıyor olabilir.

2. Yağlar

Her soruna iyi geldiği düşünülen hindistancevizi yağı yanıklar için önerilse deüaslında bu yağ, zeytinyağı, yemeklik yağlar ve benzeri yağlar gibi ısının tutulmasına neden olur.üLavanta yağının yanıkları iyileştirmeye yardımcı olduğu bildirilse de, bu iddiayı destekleyen çok az kanıt vardır. Örneğin, sıçanlarda yapılan bir çalışma, yanıkları iyileştirmek için lavanta yağı kullanmanın herhangi bir faydasını bulamamıştır.

3. Yumurta akı

Başka bir halk inanışı ise, pişmemiş yumurta akının yanığa iyi geldiğidir. Oysa yumurta akları bakteriyel enfeksiyon riski taşır ve yanıklara yerleştirilmemelidir. Yumurtalar ayrıca alerjik reaksiyona neden olabilir.

4. Diş macunu

Yanıklara asla diş macunu uygulamayın. Diş macunu yanmayı tahriş edebilir ve enfeksiyon için daha uygun bir ortam oluşturabilir. Ayrıcaüsteril değildir.

5. Buz

Buz ve çok soğuk su yanık alanınızı daha fazla tahriş edebilir. Buz, yanlış kullanılırsa soğuk yanığına bile neden olabilir.

Yanık nedeniyle ne zaman doktora başvurulmalıdır?

Yüz, ayaklar, eller, kalçalar, kasık, vücudun geniş bir alanını kaplayan yanıklarda Derin yanıklarda Cildin kösele gibi görünmesine neden olan yanıklarda Kömürleşmiş veya siyah, kahverengi veya beyaz lekeler bulunan yanıklarda Kimyasallardan veya elektrikten kaynaklanan yanıklarda Solunum güçlüğü veya hava yolunda oluşan yanmada

hemen yardım alınmalı ve acil yardım beklerken ilk yardım önlemleri alınmalıdır.

Evde tedaviniz sonrasında aşağıdaki durumları deneyimlerseniz doktorunuza danışın:

Yaradan sızma, artan ağrı, kızarıklık ve şişlik gibi enfeksiyon belirtileri Büyük veya iki hafta içinde iyileşmeyen yanık veya kabarcık Yeni, açıklanamayan semptomlar Önemli yara izi oluşumu