Gündem

Müddet, Astsubaylık, Harçlık ve Öbürleri: Yeni Askerlik Sistemi Hakkında Merak Edilenler ve Karşılıkları

Abone Ol

Son iki yıldır gündemde yer alan askerlik sistemi ile ilgili yeni düzenleme yapıldı ve son olarak Ulusal Savunma Komisyonu'nda kabul edildi. Yeni sistemde kısa periyot askerlik kalktı ve mecburî askerlik 6 aya indi. Bedelli askerlikte üzere bir ay temel eğitim verilecek ve daima yapılacak, fiyatı de memur maaşlarına nazaran belirlenecek. Tıpkı vakitte zarurî askerlik sonrası devam eden askerlerin hakları konusunda da iyileştirmeler yapılacak. Muhtaç asker ailelerine maddi yardım da teklif içinde yer alıyor. Pekala başka ayrıntılar neler? Meclis'e sunulan yeni askerlik sistemi ile ilgili merak edilenleri, soruları ve karşılıkları sizler için derledik. 
Ulusal Savunma Bakan yardımcısı Şuay Alpay yeni askerlik sistemi teklifinin mevcut sistemdeki pek çok sorunu çözeceğini belirtti.

Alpay "Yoklama kaçağı ve bakaya kalanların sayısının 600 bin olduğu söylendi lakin yoklama ve bakaya kalanların sayısı 460 bin civarında." dedi.

Yeni askerlik sistemi neleri içeriyor?

Yeni askerlik sistemi dağılımı bedelli askerlik, yükümlü erbaş ve erler, yedek astsubaylık, yedek subaylık ve dövizli askerlik halinde olacak. Mevcut sistemdeki kısa periyot ve uzun periyot ayrımı kalkıyor ve 6 ay mecburî askerlik geliyor.

Yeni askerlik sistemi ne vakit yürürlüğe girecek?

Yeni askerlik sistemi ile ilgili çalışmalar seçim öncesinde başlatılmış ve kurullar kurulmuştu. 31 Mart 2019 lokal seçimlerinin akabinde bu hafta kurulda kabul edilen teklif Meclis'e sunulacak. Meclis'e sunulmasının akabinde Ramazan Bayramı öncesinde kabul edilmesi bekleniyor.

Yeni sistem ile zarurî askerlik müddeti düşüyor.

Evet müddet düşüyor. Öncelikle bir ay temel eğitimi müteakip başka lise mezunu ve altı gençlerimiz de başka askerler ile 5 ay daha kıtalarda askerlik yapacak ve toplam 6 ay askerlik yapılmış olacak. Mevcut sistemde üniversite, yüksek lisans ve doktora mezunu hariç bireyler 12 ay askerlik yapıyorlar. 6 aylık zarurî periyotta artık olduğu üzere cüzi harçlık verilecek.

Yeni askerlik sistemi silah altındakileri kapsıyor mu?

Sistemin kanunlaşmasıyla birlikte silah altındaki askerlerin terhis olup olmayacağı sorulan Bakan Akar, "Olabilir" biçiminde cevap verdi. Akar,  sistemin çabucak uygulamaya girip girmeyeceği sorusunu da "Bunun kararını alışılmış Cumhurbaşkanımız ve Meclis verecek. Biz TSK olarak bu kanunun yayımlandığından itibaren yürürlüğe girmesiyle birlikte çıkabilecek problemlere karşı önlemlerimizi almaya çalışıyoruz" diye konuştu. Kanun Meclis'ten geçerken son durumu öğrenebileceğiz. Bu durumda silah altındakilerin terhis olması bekleniyor.

Yeni askerlik sisteminde bedelli askerlik nasıl olacak?

Bedelli askerlik artık daima yapılacak. Yeni kanun yahut düzenleme beklenmeyecek. Yeni sistemde bedelli askerlik için de 1 ay temel eğitim olacak. Yaş sonu olmayacak. Gereksinim fazlası müracaat durumunda kura çekilecek. Memur maaşlarına endeksli bedelli fiyatı her yıl memur maaşlarına nazaran artacak. 30 bin TL ve üzerinde olması bekleniyor. Dövizle askerlik fiyatı de bu fiyata nazaran belirlenecek. Bedelli askerlikten gelen kaynağın kontratlı astsubaylık takımının maliyetini karşılaması bekleniyor.

Akar, askerliğe başvuranların bir kısmının bedelli, bir kısmının dövizli yapacağını başkalarının de "yükümlü erbaş/er", "yedek astsubay" ve "yedek subay" olacağını belirtti.

"Yapılan hesaplamalar sonucu bir yılda 145 bin kişinin bedelli askerlik yapabilmesi mümkün. 145 binden fazla bedelli başvurusu olursa durum ne olacak? Ulusal Savunma Bakanlığı Askeralma Genel Müdürlüğünde öğretmenlerimizde, hekimlerimizde olduğu üzere kura olacak. Kuranın hali yapılan deneyimlerden istifade edilerek belirlenecek" diye konuştu.

Yoklama kaçakları için sistem nasıl olacak?

Yoklama kaçağı, gizli ve bakayalara idari para cezası verilecek. Bizatihi gelenlere her gün için 5 TL, yakalananlara ise her gün için 10 lira TL idari para cezası verilecek.

Cüzi ölçü harçlık sistemi devam edecek. Pekala yeni sistemde maaş sistemi nasıl olacak?

Bakan Akar bu mevzuyla ilgili "Bir aylık eğitimin akabinde bedelli askerlik yapanlar ayrılacak ve faaliyetleri tamamlanacak. Kıtalara gidenler ise 5 ay daha misyon yapacaklar. Temel askerlik eğitimi ile 6 ay bittikten sonra muhtaçlık ve isteğin yanı sıra takıma nazaran buradakilere 'İkinci bir altı ay er olarak maaşlı vazife yapmak istiyor musun' diyeceğiz. 'Evet' demesi için birtakım imkan ve fırsatlar da vereceğiz. Bu devirdeki aylık harçlık 2 bin lira civarında bir para olacak. Mehmetçik 6 ay daha burada vazifesini yapacak." formunda konuştu.

Yeni sistemde 6 ay zarurî askerlikten sonra devam edecek olanlar için de avantajlar sağlanacak. Muhtaç asker ailelerine yardım, fiyatsız toplu ulaşım, TOKİ'de öncelik geliyor.

Hizmet borçlanması, muhtaç asker ailelerine yardım, deniz ve kent içi toplu ulaşımdan fiyatsız yararlanma, müzelerin fiyatsız ziyareti üzere imkanlar sağlanacak. Askerlik bittikten sonra da TSK'ya işçi temininde ve TOKİ'de önceliğe hak kazanacaklar.

Yeni sistemde erteleme yaş sonu ne olacak?

Bakan Akar, "Lisede 29 olan erteleme yaş sonunu 22'ye indiriyoruz, Meslek liselerine artı 3 sene daha ekliyoruz 25 yaşına kadar devam etme talihi veriyoruz. Meslek yüksek okulları ve lisans 28, lisansüstü 32, doktora 35, tıp 35, atlet 35 yaş oluyor. Bunları aşağı çekerek gereksiz beklemeleri, tıkanıklıkları ve insanların bir an evvel bu işi bitirerek işlerini güçlerini yapmalarını sağlamayı hedefliyoruz " sözlerini kullandı.

Yeni sistemde subaylık ve astsubaylık nasıl olacak?

Akar "Yedek astsubaylıkla, meslek yüksek okulunu bitirdikten sonra rastgele bir formda zorlamayla 4 yıllık okul bitirmenize gerek yok diyoruz. Mesleğinizi seviyorsanız bunu yapın, askerlikten ötürü bunu değiştirmeye kalkmayın, böylelikle orta işçi konusunda da düşünce oluşmasın istiyoruz." dedi.

"Yedek astsubaylığa kontenjanların uygun olması ve istemeleri durumunda lisans ve lisans üstü mezunları da başvurabilecek. "

Bakan Akar "Buraya geldiklerinde iki aylık temel ve sınıf eğitiminin akabinde maaşlı olarak 10 ay faaliyetlerini yapacak. Toplamda 12 ayın bitirilmesinin akabinde gençler isterse terhis olabilecek. İstek, muhtaçlık ve takıma nazaran kendilerine 'Kalmak ister misiniz' diye soracağız. Kalmak isteyenler astsubay olarak devam edecek. Yeniden astsubaylığa müteakip istenilen kriterleri karşıladıkları takdirde subaylığa geçebilecek." diyerek yeni sistemdeki subaylık ve astsubaylık ile ilgili bilgileri de aktardı. 2019 yılı prestijiyle astsubay maaşları 5 bin TL civarında. Vazife yerlerine nazaran de maaş değişebiliyor.