Triger Kayışı Nedir? Triger Kayışı Ne İşe Yarar? Triger Kayışı Kopması Eksantrik mili kayışı, zamanlama kayışı gibi isimlerle de anılan triger kayışı, motorun güvenliği ve performansı açısından hayati öneme sahip parçaların başında gelir. Zarar görmesi ya da kopması durumunda motorda telafisi güç arızalar olabileceği için triger kayışı ömrü de oldukça önemli bir konu olmayı başarır. Belli yıl aralıklarında ya da kilometrelerde triger kayışı değiştirme işleminin yapılması bir zorunluluktur. Peki, tam olarak triger kayışı nedir, ne işe yarar, kopunca ne olur?
Triger Kayışı Ne İşe Yarar?
Krank milinden aldığı hareketi eksantrik miline ileterek supapların açılıp kapanmasını sağlayan triger kayışı, motor soğutma sıvısından da sorumludur. Birçok otomobil modelinde devridaim pompasının hareket etmesini sağlayarak motor soğutma sıvısının soğutma sistemi içerisinde ilerlemesini sağlar. Yani hem eksantrik miline hem de devridaim pompasına, dönmeleri için ihtiyaç duydukları hareketi verir. Tabii bu hareketi aktarırken belli bir düzene göre ilerler. Nasıl mı?
Krank mili ve eksantrik mili dişlileri belli hizaya getirildikten sonra triger kayışı, bu millerin üzerindeki çentiklere takılır. Hangi aralıklara göre takılacağı, yani kayış ile millerin nasıl hizalanacağı da üretici tarafından belirlenir. Bu hizanın doğru ayarlanması, supapların doğru zamanda açılıp kapanmasını sağlar. Eğer triger kayışı ile miller doğru hizalanmamışsa ya da doğru monte edilmemişse bu, supapların doğru zamanda açılıp kapanmaması anlamına gelir. Peki, triger sistemi hangi parçalardan oluşur?
Triger Sisteminin Parçaları Nelerdir?
Triger kayışı:üKrank mili ile eksantrik mili arasında hareket iletimini sağlayan parça.
Gergi bilyesi:üTriger kayışını, iki mil arasındaki doğru hizayı sağlayacak şekilde germeye yarar.
Devridaim pompası:üMotor soğutma sıvısının, soğutma sistemi içinde ilerlemesini sağlar.
Farklı marka ve modellere göre küçük değişiklikler gösterse de triger sisteminin parçaları yukarıdaki üçlüdür. Bir arada satılan ve aynı anda yenilenen bu parçalardan herhangi birinin sorun çıkarması, sistemin değiştirilmesini gerekli kılar. Çünkü sadece bilyenin ses yapıyor olması ya da kayışın eskimiş olması nedeniyle yaşanacak problem, kısa sürede bütün sistemin işlevini yitirmesine neden olur. Yani sadece arızalı parçayı değiştirmek yerine sistemin tamamını yenilemek hem can hem de araç güvenliği için en iyi seçim olacaktır.
Triger Kayışı Hangi Aralıklarla Değiştirilmeli?
Motor ve doğal olarak araç için bu kadar hayati bir görev üstlenen triger kayışı ve bütün sistem, belli dönemlerde değiştirilmelidir ki arabanın kullanım ömrü sağlıklı bir şekilde uzasın. Bu noktada iki tane soru devreye girer: İlki, “Triger kayışı ne kadar sürede yenilenmeli?”, ikincisi ise “Triger kayışı kaç km'de değiştirilir?”
Bunun iki farklı şekilde soruluyor olmasının sebebi, triger kayışının ömrünün iki farklı şekilde belirleniyor olması. Yani hem kullanım süresine göre hem de kullanıldığı mesafeye göre bir son kullanma tarihi bulunur.
Marka ve modele göre değişim gösterse de triger kayışının kullanım süresi ortalama 3 yıldır. Bu süre dolduğunda, herhangi bir belirgin hasar görülmüyor olsa bile sistemin yenilenmesi gerekir. Ayrıca yapılan kilometreye göre de triger kayışı değiştirilir. Yine marka ve modele göre farklılık gösterse de 90 bin ile 100 bin km’de bir, triger kayışının değiştirilmesi gerekir.
Genellikle kauçuk ve çelik tel/kumaş kuşak malzemeden kompozit bir yapı şeklinde üretilen triger kayışının ayrıca kevlar, aramid ve karbon fiber gibi özel ve dayanıklı malzemelerden üretilen versiyonları da mevcut. Bu ürünler daha dayanıklı bir yapı sunar ve kaymayı önler. Yine de eğer 100 bin km yapılmamışsa bile 3 yılın sonunda sistemi değiştirmek gerekir.
Triger Kayışı ile Triger Zinciri Arasındaki Farklar Nelerdir?
Ağırlıklı olarak kauçuk malzemeden üretilen triger kayışının dışında triger zinciri olarak adlandırılan bir seçenek daha bulunur. Kayışa göre çok daha uzun km mesafelere dayanıklı ve km’ye dayalı zincir kopması durumunun çok nadir yaşandığı triger zincirinin bu avantajlarına rağmen daha az tercih edilmesinde bazı dezavantajlar etkilidir.
- Uzun mesafelerde çalışan triger zincirinde, dişli aşınması görülür. Bu da belli bir kullanımın ardından miller ile zincir arasındaki hizanın bozulmasına yol açabilir.
- Triger zincirinin uzaması da yaşanabilecek olumsuz durumlar arasındadır. Bu da “Triger kayışı ses yapar mı?” sorusunu akıllara getirir. Çünkü triger zinciri uzadıkça motor sesine ek olarak belirgin bir ses meydana gelir.
- Triger zincirini uzun süre gergin tutmak, rayların ve dişlilerin aşınmasına da neden olabilir.
Triger Kayışı Koparsa Ne Olur?
Belli bir düzen içerisinde hareket eden triger sisteminin arızalanması, yani triger kayışının kopması durumunda motor çok ciddi hasar görecektir. Bir zincirin halkası gibi bir arada çalışan krank mili, eksantrik mili ve supaplar, triger kayışı koparsa eş zamanlı olarak hasar görür ve motor iflas noktasına gelir. Triger kayışının kopması durumunda:
- Supap zamanlaması bozulur,
- Zamanlaması bozulan supaplar kapalı olması gerekirken açık kalır,
- Açık supaplara pistonlar çarpar,
- Pistonların çarpması sonucu supaplar eğilir ve pistonlar hasar görür,
- Supap ve pistonların bağlantılı olduğu tüm parçalarda zorlanmalar meydana gelir,
- Büyük bir gürültünün ardından motor durur.
Triger kayışının kopmasının ardından araba çalışmaz. Ancak siz kontağı çevirmeye devam ettikçe bağlantılı parçalar zorlanmaya devam edecektir. Bu da piston, krank mili, supap, yakıt sistemi gibi parçaların bir daha kullanılamayacak boyutta zarar görmesine neden olabilir. Peki, triger kayışı koptuğu zaman ne yaparsanız büyük bir zarara uğramanın önüne geçersiniz?
SİZİN İÇİN: Hidrolik Debriyaj Ayarı Nasıl Yapılır? Hidrolik debriyaj ayarı kaça yapılır
Triger Kayışı Koptuğunda Ne Yapılır?
Trafikteyken triger kayışı koparsa sakince arabayı en sağa ya da uygun bir yere çekip park etmelisiniz. Çünkü triger kayışı koptuktan sonra motoru çalıştırmaya çalışmak, ağır zararları beraberinde getirir. Bir sorun olduğunu düşünüyorsanız ancak kayışın kopup kopmadığından emin değilseniz yine aracı sağa çekip park edin ve kaputu açıp kontrol edin. Genellikle triger kayışının uç kısımları ya da kopan lastiğin parçaları görülür. Bunun dışında triger kayışının koptuğunu anlamak için birkaç işarete daha dikkat edebilirsiniz. Motordan çok farklı sesler gelmesi ve egzozdan siyah dumanlar çıkması, çoğu zaman triger kayışında bir sorun olduğunun habercisidir. Bu işaretleri alır almaz sağa çekip motoru durdurmak ve yol yardım ekiplerine haber vermek gerekir. Bu sayede motora ağır zararlar vermekten kurtulabilirsiniz.
Triger Kayışı Nedir, Triger Kayışı Ne İşe Yarar, Triger Kayışı Kopması, triger kayışının koptuğu nasıl anlaşılır, triger kayışı koparsa koparsa ne olur, triger kayışı fiyatı ne kadar, triger zinciri nedir, triger zinciri ve triger kayışı farkı nedir, triger kayışı hangi aralıklarla değişmelidir, triger kayışı supap zamanlaması nedir, krank mili nedir, piston nedir, gürültü neden olur, marka ve model nedir, triger kayışı uç kısımları nedir