İran yer altına nükleer tesis inşa ediyor

ABD merkezli Associated Press, Washington – Tahran münasebetlerinde tansiyona neden olabilecek yeni bir iddiayı haberleştirdi.

AP’nin aktardığı bilgilere nazaran İran, Fordo kentinde yeni bir nükleer tesisin inşaasına başladı. Uydu müşahedesi yapan Maxar Technologies’ten alınan fotoğraflara nazaran yeni nükleer tesis Fordo kentinde yapılıyor.

İran’ın yerin altına inşaa ettiği tesisin tıpkı vakitte dağlar tarafından korunduğu da belirtildi. Tahran idaresinin muhtemel hava akınlarına karşı muhafazayı artırmayı hedeflediği tabir edildi.

Bilhassa İsrail sık sık İran’ın nükleer faaliyetlerini maksat alan ataklar düzenliyor. Ayrıyeten inşaat alanının etrafında hava savunma sistemlerinin de olduğu belirtildi.

TESİSLER HÜCUMLARIN MAKSADI

İran’ın Natanz kentinde inşa ettiği nükleer tesiste Temmuz ayında patlama meydana gelmişti. Tahran idaresi yapılan incelemelerin akabinde atağın sabotaj olduğunu duyurmuştu.

AP, İran’ın BM ofisinin ve nükleer muahedeyi denetleyen Memleketler arası Atom Gücü Kurumu’nun yorum yapmadığını aktardı. Öte yandan Washington, 2015 yılında imzalanan nükleer mutabakattan Donald Trump’ın ABD Lideri olmasıyla 2018 yılında tek taraflı uzaklaşmıştı.

2015’te imzalanan mutabakatla İran Fordo’daki tesislerde uranyum zenginleştirmesi yapmayacağını taahhüt etmişti.

İran mutabakatla yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirmesi yapmayı kabul ediyordu. Son raporlara nazaran ülkede uranyum zenginleştirme oranları yüzde 4.5’e kadar yükseldi. Fakat atom bombası ya da öteki nükleer silahların yapılabilmesi için uranyumun yüzde 90 oranında zenginleştirilmesi gerekiyor.

Öte yandan İran meclisi ay başında uranyumun yüzde 20’ye kadar zenginleştirilmesine müsaade veren bir tasarıyı kabul etti. Cumhurbaşkanı Hasan Manevî ve kabinesi mecliste geçen yasaya itiraz ettiklerini duyurmuştu.

İRANLI NÜKLEER BİLİMCİYE SUİKAST

Tasarı İran’ın nükleer programını kuran bilim insanı Muhsin Fahrizade’nin suikast sonucu öldürülmesinin akabinde kabul edilmişti.

Müdafaalarıyla birlikte seyahat halindeyken öldürülen Fahrizade için Tahran idaresi İsrail’i işaret etmişti. İsrail akına dair argümanları reddetti lakin Tel Aviv idaresi İran’ın nükleer faaliyetlerini ve işgücünü gaye alan bir dizi akına imza attığı biliniyor.

BIDEN’IN BAŞKANLIĞI DURUMU DEĞİŞTİRECEK Mİ?

ABD ve İran ortasındaki nükleer muahede Barrack Obama’nın lider Joe Biden’ın yardımcı olduğu idare tarafından oluşturuldu. Joe Biden 3 Kasım’da yapılan seçimde ABD’nin 46. Lideri olarak seçildi. Tahran’ın en büyük beklentisi Biden’ın ocak ayında misyona geldikten sonra masaya geri dönmesi.

Tahran ayrıyeten halihazırda bir mutabakat olduğu gerekçesiyle ABD ile görüşmelerin yine başlatılmasına karşı çıkıyor. İran Dışişleri Bakanı Cevad Şık, Tahran’ın her yeni gelen hükümetle tekrar tekrar görüşemeyeceğini söylemişti.

Cumhurbaşkanı Hasan Manevî hafta başında yaptığı açıklamada Biden’ın misyona gelmesiyle koşulların değişeceğine inandıklarını söyledi.

Manevî “ABD nükleer muahedeye döner, geçmişteki yanlışlarını telafi eder ve Biden 2017 kaidelerine dönerse biz de döneriz. ABD’nin yeni hükümetinde kaidelerin değişeceğine inanıyoruz. Batılı, Avrupalı ve komşu ülkelerle bağlantılarımızı geliştirmek istiyoruz. 5+1, 2017’ye dönmeye hazırsa biz de hazırız ve bu kısa müddette gerçekleşebilir” tabirlerini kullandı.