İnsanlar Nasıl Giyinmeye Başladılar? İlk Kıyafet Ne Zaman Çıktı? Hepimiz çıplak doğar, ama kamusal alanda vücudumuzu örtme ihtiyacı duyarız. Bunun nedenleri var: Soğuk iklimlerde giysiler bizi donmaya, aşırı sıcakta ise güneşe karşı korur.
Bugün hala avcılık ve toplayıcılık yapan bazı kabileler çıplak olmaya devam ediyor. Bu giyinmenin hayatta kalma açısından zorunlu olmadığını gösteriyor. Peki ilk ne zaman giyinmeye başladık? Giysiler fosilleşmeden çürüdüğü için ilk insanların ne zaman çıplak dolaşmaya son verip bedenlerini hayvan postu ve derisi ile kapladığını gösterecek verilerden yoksunuz.
Antropologlar bunun yerine dolaylı yöntemlerle tarih belirlemeye çalışır. 2011’de bitler üzerine yapılan bir araştırma, giysilerin kökeninin 170 bin yıl öncesine dayandığını ortaya koydu. Araştırmacılar saç biti ile giysi bitinin tür olarak o dönemlerde ayrıldığını düşünüyor.
400.000 yıl önce, Home sapiens, savunmasız insan bedenini çevreden korumak için bir çözüm icat etti – kıyafet. Antropologlar ilk kıyafetlerin avlanan hayvanların derilerinden ya da ağaçların yapraklarından yapıldığına inanırlar. Bu kıyafetler, vücudu saracak şekilde yerleştirilerek vücudu soğuktan, rüzgardan ve yağmurdan korurlardı.
Bu buluşun tarihini tam olarak kestirmek pek mümkün değil ancak M.Ö. 30.000 yılına ait hayvan kemiklerinden yapılmış dikiş iğneleri arkeologlar tarafından bulunmuştur. İnsan vücüdu üzerinde yaşayan bitlerin genetik analiz sonuçları da onların elbiselerle aşağı yukarı aynı zamanda evrimleştiğini göstermektedir. Eskiden bilim adamları, bitlerin 107,000 yıl önce evrimleştiğine inanırlardı ancak son yapılan araştırmalar, onların evrimleşme tarihini birkaç yüz bin yıl daha öncesine taşımaktadır.
İnsanı insan yapan şey kıyafetleridir. Çıplak insanların halk üzerinde neredeyse hiçbir etkisi yoktur.
Mark Twain, More Maxims of Mark (1927)
Kıyafetler asırlar boyunca büyük miktarda değişiklik göstermesine rağmen statü, zenginlik ve onu taşıyan kişinin inançlarının bir göstergesi olma görevini antik çağlardan günümüze değin sürdürmüştür. Endüstri Devrimi sırasında tekstil endüstrisi, makineleştirilmiş ilk endüstridir. Bu değişim sonucunda daha özenle hazırlanmış giysiler çok daha seri bir şekilde üretilebilmiştir. Yirminci yüzyılın sonunda, makineleştirme, bizi sert hava koşullarından, kimyasallardan, böceklerden ve dış dünyadan koruyacak pek çok farklı kıyafetin üretilebilmesini sağlamıştır.
Eğer kıyafetler icat edilmiş olmasaydı, dünyamızı ve onu çevreleyen evreni günümüzde olduğu kadar keşfetmiş ve kullanmış olmazdık.
O zamanlar insanın atası Homo sapienler Afrika’da ortaya çıkmıştı. Vücutlarında fazla kıl yoktu artık. Oysa insana benzeyen homininler daha kıllıydı.
Bazı uzmanlar işte bu kıl yitimini telafi etmek üzere giysi giymeye başladığını düşünüyor.
Günümüzde hala avcılık ve toplayıcılık yapan Sudan’daki Nuer gibi bazı kabilelerin asgari giysi giymesi, örtünmenin sadece korunma amaçlı olmayabileceğini, utanma hissinin baş göstermiş olabileceğini gösteriyor. Ancak bunu kanıtlayabilecek herhangi bir veri bulunmuyor.
SİZİN İÇİN Eski İnsanlar Nasıl Yaşıyordu? Kendilerini Nasıl Tedavi Ediyorlardı?
Güney Amerika’daki Fuegian kabilesi gibi diğer avcı-toplayıcı toplulukların da bazı zamanlar basit giysiler giydiğini, ama çıplak da dolaştığını gösteren tarihsel veriler de var. Buna göre, ilk insanlar sadece üşüdükleri zaman giyinmiş olabilir.
Afrika dışındaki bölgelerde ise giysinin soğuğa karşı korunmak için zorunlu ihtiyaç olduğunu anlamak zor değil. Başka bir insan türü olan Neandertaller ise çok daha soğuk iklimlerde yaşadığı için giyinme ihtiyacı duymuş olmalı.
Neandertaller Avrupa’da modern insandan önce yaşadı. Her iki türün de Homo heidelbergensis adı verilen aynı ortak atadan ortaya çıktığı sanılıyor. Eğer Neandertaller giysi giyiyor idiyse, giysi birden fazla kez icat edilmiş ve onlar bizden önce icat etmiş olmalı.
Uzmanlar, Neandertaller ile insanların giysi konusunda farklı yaklaşım sergilediğine inanıyor.
Neandertallerin yaşadıkları yerlere bakarak kışın vücutlarının yüzde 70-80’ini örtmüş olduğu, muhtemelen sırtlarına basit bir hayvan postu aldıkları tahmin ediliyor.
Modern insanlar ise birkaç parçayı birleştirerek daha karmaşık giysiler dikiyordu. Kendilerini daha sıcak tutacak ayı sansarı gibi hayvanları avlamaya yöneldikleri sanılıyor.
Bugün Eskimolar bile, tüylerin donmaması özelliğinden dolayı bu hayvanların postunu tercih ettiği biliniyor
İnsanlar Nasıl Giyinmeye Başladılar? İlk Kıyafet Ne Zaman Çıktı, kıyafetin tarihçesi nedir, ilk kıyafetleri nasıl yaptılar, kıyafetlerin kumaşları nelerdi, ilk modern insan ne zaman ortaya çıktı, ilk insanlarda terzilik var mıydı, ilk insanlar kıyafetsiz mi dolaşıyolardı, ilk insanlar neandertaller soğuktan nasıl korunuyorlardı, eski insanların soğuktan korunma yolları nelerdi