İktisadı Onlarca Ülkeden Büyük: İşte Sayıların Lisanıyla İstanbul

Yeni belediye lideri nasıl bir kenti yönetecek sorusuna ekonomik bilgilerin ışığında bakalım… 

BBC Türkçe'den Özge Özdemir, İstanbul iktisadının genel bir fotoğrafını aktardı.

Buna nazaran İstanbul, 970 milyar TL büyüklüğündeki gayri safi yurtiçi hasılası (GSYH) ile Türkiye iktisadının yüzde 31'ini oluşturuyor. Bu da o devrin kuruyla 257 milyar dolar demek.

Bu da yeniden 2017 bilgilerine nazaran İstanbul iktisadının Finlandiya, Mısır, Portekiz, Yunanistan, Katar üzere ülkelerden daha büyük bir iktisada sahip olduğu manasına geliyor.

Birebir datalara nazaran İstanbul'da kişi başına düşen GSYH 65 bin TL.

Türkiye genelinde ise kişi başına düşen GSYH 38,6 bin TL.

Bu kıyaslama da İstanbul iktisadının büyüklüğüne işaret ediyor.

Lakin İstanbul'da kişi başına düşen GSYH'nın yıllara nazaran dolar bazındaki dağılımında 2013 prestijiyle düşüş yaşandığı görülüyor.

Ticaret datalarına baktığımız vakit ise Türkiye'den gerçekleşen ihracatın yarısının İstanbul'dan gerçekleştiği görülüyor.

İstanbul Sanayi Odası'nın açıkladığı en büyük 500 sanayi kuruluşu listesinde birinci 10 sırada yer alan şirketlerin yarısı İstanbul merkezli.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nin (TOBB) datalarına nazaran İstanbul'da bu yılın birinci dört ayında 12,489 şirket kuruldu, 2,320 şirket tasfiye edildi ve 1,987 şirket kapandı.

2018 yılında ise İstanbul'da 34 bin şirket kurulurken 12 bin şirket ya tasfiye edildi ya da kapatıldı.

İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) Nisan ayında açıkladığı İstanbul İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) raporuna nazaran İstanbul imalatçıları, kuvvetli piyasa şartlarının yansıması olarak yeni sipariş alımları konusunda zahmet yaşıyor.

Bunun sonucu olarak da üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerinde sürat kaybı yaşanıyor.

Türk Lirası'ndaki zayıflamanın girdi maliyetlerini artırdığı ve buna bağlı olarak da son eser fiyatları enflasyonunun hızlandığı vurgulanıyor.

TÜİK tarafından vilayetlere nazaran açıklanan istihdam bilgileri ise en son 2013'e ilişkin.

Buna nazaran İstanbul'da 2013 yılında işsizlik oranı yüzde 11,2 idi.

Yeniden 2013 yılı bilgilerine nazaran işgücüne katılma oranı yüzde 52,2 olurken istihdam oranı yüzde 46,4 halinde gerçekleşti.

Türkiye İş Kurumu İŞKUR'un 2017 İstanbul dataları ise şu biçimde:

TÜİK'in son açıkladığı bilgilere nazaran Mayıs ayında İstanbul'da yıllık enflasyon yüzde 17,55 olarak gerçekleşti. Nisan ayında İstanbul'da yıllık enflasyon yüzde 18,24 olmuştu.

İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) hesapladığı ve perakende fiyatlardaki değişimin ne kadar olduğunu gösteren İstanbul Ücretliler Geçinme Endeksi ise Mayıs ayında yıllık olarak fiyatlarda yüzde 19,27'lik bir artışa işaret ediyor.

İTO'nun açıkladığı Mayıs ayı verisine nazaran fiyatların üst çekilmesinde, yaş, kuru zerzevat ve meyve, et, balık ve kümes hayvanları kümelerindeki fiyat hareketleri; tütün, alkollü ve alkolsüz içecekler kümesinde yer alan kimi hususlardaki resmi fiyat artışları; giysi harcamaları kümesindeki mevsimsel fiyat hareketleri; ulaştırma harcamaları kümesinde yer alan birtakım eserlerdeki resmi fiyat artışları tesirli oldu.

Tekrar İTO'nun açıkladığı Toptan Eşya Fiyatları Endeksi'ne nazaran bir evvelki yılın Mayıs ayına nazaran toptan eşya fiyatları bu yıl yüzde 23,56 yükseldi.

Buna bağlı olarak Türkiye genelinde konut satışlarında Nisan ayında bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 18,1'lik bir azalış yaşandı.

Türkiye'deki konut satışlarında yüzde 18,3 ile en büyük hissesi alan İstanbul'da Nisan ayında satılan konut sayısı ise 7.519 oldu.

Merkez Bankası'nın konut fiyatlarındaki değişimi incelemek için yaptığı ölçümlere nazaran ise Mart ayında İstanbul'da düşüş yaşandığı görülebiliyor.

Konut Fiyat Endeksi (KFE), Türkiye'deki konutların gözlemlenebilen özelliklerinin vakit içinde denetim edilerek kalite tesirinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek maksadıyla hesaplanan bir endeks.

Tıpkı vakitte ödemeler bilançosunun cari süreçler hesabındaki memleketler arası hizmetler kısmında yer alan turizm, bir ihracat kalemi olarak ulusal gelir artışına ve kalkınmaya katkı sağlıyor.

Bir finans şirketi olan Mastercard'ın Global Destinasyon Kentleri Endeksi'nin 2018 verisine nazaran İstanbul, yabancı turistlerin en çok ziyaret ettiği kentler ortasında dünyada sekizinci sırada yer aldı.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın açıkladığı son datalara nazaran İstanbul'u ziyaret eden turist sayısı, 2019'un birinci dört ayına tekabül eden Ocak-Nisan periyodunda son beş yıl içindeki en yüksek yabancı ziyaretçi sayısına ulaştı.

Buna nazaran birinci dört ayda İstanbul'u 4,3 milyon yabancı ziyaret etti. Bir evvelki yıla nazaran yabancı turist sayısındaki artış yüzde 13.

Tıpkı devirde Türkiye'yi ziyaret eden yabancı turist sayısı ise 8,7 milyon oldu.

Böylelikle İstanbul'a gelen yabancı turist sayısı, ülke genelini ziyaret eden yabancı turistlerin yarısını oluşturuyor.

TÜİK datalarına nazaran Türkiye genelinde turizm geliri ise Ocak, Şubat ve Mart aylarından oluşan I. çeyrekte bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran yüzde 4,6 artarak 4 milyar 629 milyon dolar oldu. Turizm gelirinin %80,3'ü yabancı ziyaretçilerden, %19,7'si ise yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşlarından elde edildi.

Bilhassa 2016 yılında İstanbul başta olmak üzere Türkiye genelinde yabancı turist sayısında büyük bir düşüş yaşanmıştı.