Femme Fatale, Karanlık Sokaklar ve Dedektifler… Sinema Tarihinin Gelmiş Geçmiş En Güzel 10 Kara Sineması

Billy Wilder’ın 7 kısımda Oscar'a aday gösterilen şaheseri, kara sinemanın en tipik özelliklerine sahip. Fred MacMurray'ın hayat verdiği Walter, Barbara Stanwyck’in tekinsiz ‘femme fatale’ı tarafından akılalmaz bir “cinayet planı”na dahil ediliyor. Wilder'ın “Double Indemnity”de kıssa anlatımı konusunda ders niteliğinde bir iş çıkardığını belirtelim.

John Huston’ın Amerikan kara sinemasının fitilini ateşleyen sineması, gizemli “malta şahini” nesnesinin fon fonksiyonu gördüğü bir entrika kuruyor. Özel dedektif Sam Spade rolünde mükemmeller yaratan ‘gizemlerin adamı’ Humprey Bogart ise melon şapkası ve elinden hiç düşmeyen sigarasıyla karizmatik bir ikonik figüre dönüşüyor.

Bir kente dehşet salan ürkütücü bir katilin kıssasını, kent halkının onu avlamaya çalışması ile çapraz olarak anlatıyor Fritz Lang’ın sineması. Işık-gölge oyunları ve güya Alman dışavurumcu tablolarının peliküle doku transferi yaptığı sinematografi çalışması hafızaya kazınıyor.

“Citizen Kane”nin öncü direktörü Orson Welles’ın “The Lady from Shanghai”sinin hikayesi, tekrar Welles’ın canlandırdığı denizci Michael'ın esrarlı bir bayana abayı yakmasıyla başlıyor. Öykünün ‘düğüm’ kısmıyla ‘çözüm’ kısmı ortasındaki vakit dilimi, çeşidin meraklısı sinefilleri zevkten dört köşe edecek anlarla donatılıyor. Malum ‘ayna’ sahnesi dediğimizde herkes hatırlayacaktır.

Michael Curtiz'in bu melodram soslu kara sineması, James M. Cain'in yapıtından uyarlama. Joan Crawford'un süper bir performansla hayat verdiği Mildred Pierce, kara sinemanın unutulmaz bayan karakterlerinden biridir birebir vakitte.

Charles Laughton'ın tek uzun metrajı olan “The Night of the Hunter”, kara sineması 'taşra atmosferi'ne taşıyan sinemalardan. “The Night of the Hunter”, inanç, çocuksu masumiyet ve berbatlığın sonları ile ilgili. Robert Mitchum'un ölümsüz performansıyla devleşen Harry Powell karakteri, sinemada şeytani bir simge yaratıyor.

Listedeki tek Fransız kara sineması, “The Wages of Fear”ın direktörü Henri-Georges Clouzot imzalı. Bir yatılı okulu yer belleyen sinema, 'cinayet, kumpas ve sürpriz son' üçgeni oluşturuyor. Atmosferi tekinsiz, kıssa ise baş karıştırıcı. Bilhassa finaliyle şaşırtacak olan sinemanın bir de Amerikan yine çevrimi mevcut.

Mickey Spillane'nin roman kahramanı dedektif Mike Hammer'ın bir gece yarısı otomobiline Christina'yı alması ile olaylar gelişir! Klas bir dedektiflik hikayesi olan Robert Aldrich'in başyapıtı, seyircinin aklını kurcalamak ismine içinde nükleer silah barındıran gizemli bir kutuyu 'yan karakterler'den biri haline getirir.

Yollarda geçen kara sinema örneklerinden biri. Tom Neal'ın oynadığı müzisyen karakterinin, bir adamın otomobiline bindikten sonra hallaç pamuğuna dönen olaylar zincirini 67 dakika üzere bir müddete sığdıran “Detour”, 'yanlış vakitte yanlış yerde olma talihsizliği' üzerine konseyi.

Avrupa'dan Amerika'ya kaçan savaş mağduru Victoria'nın kimlik değiştirme hikayesi. Elbette sığındığı yeni mesken ve yeni hayat, onu savaş ortamını aratmayacak hadiselerin içine sürükler. Robert Wise'ın sineması, eski ve ürkütücü bir meskenden, uçurum kenarlarından ve 'gölgeler'den yararlanıp gotik bir tarz yaratıyor.