En Çok Kullanılan Psikoterapi Türleri Nelerdir? Psikoanalizin amacı nedir? En Çok Kullanılan Psikoterapi Türleri nelerdir? Psikoterapi dizilerde ve filmlerde sık sık karşılaşılan bir olgu olduğu için, onu çoğunlukla televizyonda gördüğümüz kadarıyla tanıyoruz. Sanki bir psikoloğa gittiğimizde bizeübir kanepeye uzanmamızıüsöyleyecekmiş ya da bir masanın başında karşılıklı oturacakmışız da, psikoloğumuz bizim çocukluğumuza inecekmiş, ya da bize hipnoz uygulayacakmış gibi farklı beklentilere sahip oluyoruz. Halbuki popüler olan ve olmayan onlarca psikoterapi yöntemi var. Biz en popüler olanları ele alıyor olacağız. SİZİN İÇİN: Psikolojik Sorunlar Nelerdir? Bozulan Psikoloji Nasıl Düzeltilir? 1. Psikoanaliz Psikolojinin babası olarak bilinen Freud’un geliştirdiği terapi yöntemidir. Freud’a göre 3 çeşit bilinç seviyesi vardır; bilinçdışı, bilinçaltı ve bilinç. Bilinçdışı bizim farkında olmadığımız korkularımızı, bastırdığımız arzularımızı, toplumun kabul edemeyeceği isteklerimizi kısaca iki temel dürtümüz olan seks ve agresyonun sebep olduğu tüm istek ve düşüncelerin, saklı tutulduğu yerdir diyebiliriz. Bilinç; şu anda farkında olduğumuz her türlü duygumuz, düşüncemiz ve algılarımızı barındıran bilinç seviyesidir. Bilinçaltı ise şu anda bilincinde olmadığımız, fakat istediğimiz zaman bilincimize getirdiğimiz düşüncelerdir (Örn: hafızamızdaki diğer bilgiler vb.). En Çok Kullanılan Psikoterapi Türleri nelerdir? Psikoanalizin amacı Bilinçdışındaki rahatsız edici duyguların bilinç seviyesine getirilmesidir. Frued kişinin psikolojik problemlerinin çocukluk dönemindeki travmalardan kaynaklandığını savunur. Bu travmaların sebep olduğu bastırılmış duygular açığa çıkarılır ve terapist, danışan ile birlikte bunların üstesinden gelmeye çalışılır. Kullanılan yöntemler Psikoanalizde spesifik olarak “Serbest Çağrışım” denilen teknik kullanılır. Terapist bir kelime söyler ve danışan da karşılığında aklına gelen ilk sözcüğü söyler. Terapi bu şekilde devam eder. Ardından terapist, danışanın söylediği kelimelerden (aldığı eğitim doğrultusunda) anlamlar çıkartır ve kişinin bilinçdışını keşfetmeye çalışır. Bir diğer yöntem olarak da “Rüya analizi” tekniği kullanılır. Rüya analizinde ise, terapist kişinin gördüğü rüyalardaki nesnelerin bilinçdışında ne anlama geldiklerini yorumlamaya çalışır. Örneğin rüyada görülen tabanca, bilinçdışında penisi temsil eder. Ya da rüyada dişini kaybettiğini gören birisi, çocuğunun olmayacağından korkuyor olabilir. Psikoanalizin amacı nedir Psikoanaliz genellikle hangi psikolojik durumlar için tercih edilir? Depresyon Travma Konversiyon bozukluğu Kendine zarar verme davranışları Kişilik bozuklukları İlişki problemler 2. Psikodinamik Terapi Psikodinamik terapi de Freud’un teorisine bağlı bir terapi yöntemidir. Amaç olarak da (bilinç seviyesi anlamında) psikoanalize çok benzer. Psikoanalizde terapi konusu daha çok danışan ve terapist arasında ilerlerken, psikodinamik terapide kişinin diğer insanlarla olan ilişkilerine de odaklanılır. Psikodinamiğin amacı Kişinin kendine olan saygısını ve olumlu bakış açısını güçlendirmesini, yeteneklerini farketmesini ve kendine değer vermesini sağlamaktır. Ayrıca kişinin, çevrresindekilerle daha kaliteli ve fonksiyonel ilişkiler kurmasını hedefler. Terapi esnasında kişi aklına gelen herhangi bir konudan bahsedebilir. Paylaşmak istediği her şeyi paylaşabilir ve rahatça konuşması için terapist tarafından cesaretlendirilir. Kişi terapist yardımıyla, (özellikle çocukluk dönemindeki) geçmiş travmalarının şimdiki ilişkilerini ve verdiği kararları nasıl etkilediğini farkeder. Ve yine terapisti yardımıyla buüNegatifüduygularının yol açtığı problemleri aşmaya çalışır. Psikoanalizin amacı nedir Psikodinamik terapi genellikle hangi psikolojik durumlar için tercih edilir? Depresyon Hayatın anlamsız gelmesi İlişki sürdürmede güçlük Bağımlılık Sosyal fobi Yeme bozuklukları 3. Bilişsel Davranışçı Terapi üüüü Klinik psikolojiyle alakalı makale okumaları yapıyorsanız, bilişsel davranışçı terapi sık duyduğunuz bir isim olmalı. Diğer yaklaşımlara göre daha gözlenilebilir olmasından dolayı daha bilimsel olduğu düşünülüyor, ve yapılan araştırmalara göre kişi üzerinde oldukça anlamlı bir etkisi olduğu için anaakım psikoloji tarafından da sık tercih edilen bir terapi yöntemi diyebiliriz. Bilişsel davranışçı terapi, diğer terapi yöntemlerinden farklı olarak geçmişten çok, şimdiki zamana ve gelecek zamana odaklanır. Bilişsel davranışçı terapiye göre; düşüncelerimiz duygularımızı, duygularımız da davranışlarımızı etkiler. Bu üç element birbiriyle etkileşim içindedir. En Çok Kullanılan Psikoterapi Türleri nelerdir? BU YAZI SİZİN İÇİN: Bedensel Belirtilerle Giden Psikiyatrik Bozukluklar Terapinin amacı Kişinin günlük işlevselliğini bozan, aklına otomatik olarak gelen düşüncesini keşfetmek, bu düşüncenin yerine daha gerçekçi ve olumlu bir düşünce getirerek kişinin problemini ortadan kaldırmaktır. Kişiye tedavi süresince çeşitli ödevler verilebilir, yönlendirici bir terapi yöntemidir. üü İnsanların psikolojilerini etkileyen en önemli şey, olayları nasıl algıladıklarıdır. Bu algı eğer olumsuz ise kişiye de olumsuz şeyler hisettirir. Olumsuz hisler de olumsuz davranışlara yol açar. Fakat biz bu algıyı daha işlevsel bir düşünceyle değiştirebilirsek, kişinin duyguları ve davranışları da fonksiyonel yönde değişir. Özetle amaç; kişinin bilişsel çarpıtmalarını değiştirip, yerine anlamlı başka düşünceler getirmektir. Psikoanalizin amacı nedir Bilişsel Davranışçı Terapi genellikle hangi psikolojik durumlar için tercih edilir? Depresyon Yaygın kaygı bozukluğu Travma sonrası stress bozukluğu Öfke problemleri Panik bozukluk Özgül fobi Sosyal fobi Yeme bozuklukları Obsesif Kompulsif Bozukluk (Saplantı Zorlantı Bozukluğu) 4. Hümanistik (İnsalcıl) Psikoterapi Hümanistik terapi, yukarıda anlatılan terapi yöntemlerinin aksine, terapist-danışan ilişkisininde terapistin otoriter olması fikrine karşı çıkmıştır. Hümanistik yaklaşıma göre herkes eşit olmalıdır. O yüzden terapide de terapistin danışanına empati, anlayış ve güven vermesi beklenir. Bilişsel davranışçı terapi gibi yönlendirici değildir. Terapist kendi duygu ve düşüncelerini danışanına doğrudan aktarır. Danışanın da açık gönüllülük ile hislerini paylaşması beklenir. Danışan terapi esnasında, terapistin kendisini koşulsuzca sevdiğine ve saygı duyduğuna inanmalıdır. Hümanistik terapi Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi teorisinden ve ardından Carl Rogers’ın geliştirdiği terapi yönteminden doğmuştur. Hümanistik yaklaşıma göre, insanlar Maslow’un hiyerarşisinde yer alan bu ihtiyaçları gidermeye doğası gereği eğilimlidir. Bu ihtiyaçların en üstünde de kişinin kendini gerçekleştirmesi yer alır. Kişinin kendini gerçekleştirmesi ise; insanın olmak istediği “ideal” kişi olmasıdır. Hümanistik terapi, kişinin kendini gerçekleştirmesine katkıda bulunmaya çalışır. Hümanistik terapi genellikle hangi psikolojik durumlar için tercih edilir? Depresyon Kaygı bozukluğu Panik bozukluk Kişilik bozukluğu Şizofreni Bağımlılık İlişki problemleri 5. Gestalt Psikoterapi Gestalt terapi de Hümanistik yaklaşıma dayalı bir terapi türüdür. Gestalt terapide burada ve şu anda ne hisettiğimiz çok önemlidir. Geçmiş tecrübelere pek odaklanmaz. Gestalt terapi sayesinde danışanü kendi olumsuz düşüncelerinin farkına varır ve bu düşüncelerin onu nasıl “gerçek kendisini” farketmekten alıkoyduğunu anlar. Terapi esnasında genel olarak kişiye şu an kendisini nasıl hissettiği, kişinin iç dünyasında neler olup bittiği sorulur. Terapist yardımıyla kişi bulunduğu ana odaklanarak, kendisinin ve duyularının daha çok farkına varır ve bu da kişinin kendi sorumluluklarının bilincine varmasını sağlar. Terapinin amacı kişinin o an için nerede olduğunun ve nasıl hisettiğinin farkına varması, ve sorumluluklarının bilincinde olmasıdır. Terapide danışana kendisini daha iyi tanıması, kurduğu ilişkilerde ve hayatının diğer alanlarında daha etkili olabilmesi sağlanır. Kısaca kişi kendinin farkına vararak, kendi hayatının ya da en azından düşüncelerinin iplerini eline alır, olayları işlevsel şekilde yorumlayabilme yeteneği kazanır. En Çok Kullanılan Psikoterapi Türleri nelerdir? Gestalt terapi genellikle hangi psikolojik durumlar için tercih edilir? Kaygı bozuklukları Depresyon Özsaygının az olması İlişki problemleri Bazı durumlarda fiziksel hastalıklar için de öneriliyor; Migren Ülseratif kolit Sırt kasılmaları Bütüncül Psikoterapi Her terapist sadece bir ekole bağlı çalışmayabilir. Bütüncül terapide terapist, hangi terapi yöntemini kullanacağını kişinin ihtiyacına göre belirler. Kişinin fiziksel ve sosyal ihtiyaçları, manevi görüşü, yetenekleri ve motivasyon seviyeleri hepsi göz önünde bulundularak, kişiye en uygun terapi yöntemine karar verilir. Sadece tek bir ekole bağlı olmak, bütün psikolojik problemlere çözüm bulmak adına zor olacaktır. Çünkü hepsinin etkisinin daha fazla olduğu farklı bozukluklar vardır. Bütüncül terapi genellikle hangi psikolojik durumlar için tercih edilir? Depresyon Kaygı bozuklukları Kişilik bozuklukları NOT:üYukarıda belirtilen terapilerin hiçbiri, kullanım alanı olarak altında sıralanmış psikolojik zorluklarla sınırlı değildir. Belirttiklerimiz sıkü tercih edilenler ve iyileşmenin yüksek oranda görüldüğü zorluklardır. En Çok Kullanılan Psikoterapi Türleri nelerdir?